एजेन्सी । कोरोना र लकडाउनको अवधिमा फिट रहनको लागि दौड र साइकलिंग धेरै  विकल्पको हो। शहरमा रहेका जिमखाना र फिटनेस सेन्टरहरु  बन्द छन ।  पहिले मानिसहरू प्रदूषणका कारणले शहरहरूमा मास्क लगाउथे । तर अब कोरोनाको कारण धेरै मानिसहरू मास्क लगाएर दौडिएको देखिन्छ। यसको साथसाथै धावकहरूमाझ पनि बहस चलिरहेको थियो कि मास्क लगाएर दौडनु ठीक वा वेठिक हो ? 

दौडिने व्यायाम मध्ये एक हो । दौडिदा शरीरलाई निरन्तर धेरै अक्सिजन चाहिन्छ। लामो वा छिटो दौडको लागि अक्सिजनको आवश्यकता पनि बढ्छ। मास्क लगाएर दौडदा शरीरमा अक्सिजनको मात्रा कम हुन्छ। यस्तो अवस्थामा एन ९५ जस्तो भाल्भ्ड मास्क लगाएको भन्दा कम समयमा थकित महसुस हुन्छ। यद्यपि डाक्टरहरू र विश्व स्वास्थ्य संगठनले यदि सावधानी अपनाईयो भने कोरोनाबाट बच्न सामान्य मास्क लगाए पनि पर्याप्त हुन्छ।

कोरोना भाइरसलाई रोकथाम गर्न डब्ल्यूएचओले केहि चीजहरू प्रभावकारी भएको बताएको छ। यसमा यसलाई लगातार हातहरू सफा गर्न, मानिसबाट आवश्यक दूरी राख्ने र मास्क लगाउनु।  कोरोनाको बारेमा रिपोर्टहरू पनि आएका छन भाइरस केही समयको लागि हावामा रहन्छ। त्यसकारण, मास्क लगाउने उपेक्षा गर्न सकिदैन।

कोरोना भाइरस पहिलो पटक चीनको वुहानमा देखिएको थियो। यहाँ कोरोनाको बेलामा गरिएको लकडाउन्ड हटाईयो । र उक्त बेला एक जना झा ब पिंग मास्क लगाएर एक युवक दौड्न बाहिर आई र  बाटोमा उनलाई सास फेर्न समस्या भयो  । त्यसपछि उनी तत्कालअस्पताल पुगे। अस्पतालमा  परिक्षण गर्दा उनलाई फोक्सोमा न्यूमोथोरक्स भएको पाइयो । यी युवकको उमेर २ ६ बर्ष मात्र थिए। ती युवालाई डक्टरहरुले बचाउन सकेनन । त्ी युवा धेरै दुब्ला र अग्ला थिए । उनी अरू दिनहरूभन्दा त्यस दिन धेरै लामो दुरीको दौड लगाएका थिए । 

धावकहरूको दिमागमा सधै एउटा प्रश्न आउँदछ दौडिरहेका बेलामा स्वास मुखबाट लिनुपर्दछ वा नाकबाट? यदि लामो दूरीको दौडधावक छ  भने  नाकबाट श्वास छोड्ने प्रयास गर्नु उत्तमहुने चिकित्सकको सल्लाहछ । किनभने यदि मुखबाट स्वास बाहिर निकाल्दा मुखबाट थुकका थोपा छोडिन्छ। यदि  मास्क लगाईरहेको छ भने पनि मुखबाट स्वास फेर्दा मास्क भिजेको हुन्छ। भिजेको मास्कको साथ स्वास फेर्ने समस्या हुनेछ। लामो दूरीको दौडमा, धेरै थुक बाहिर निस्केका कारण डिहाइड्रेसनको समस्या पनि हुनसक्छ । उही समयमा हाम्रो नाक सासको लागि बनाईएको छ। हाम्रो नाकको संरचना यस्तो छ कि यसले एलर्जीको भाइरस र धुलोलाई फोक्सोमा छिर्न रोक्दछ। 

कार्डियोभस्कुलर व्यायाम गर्दा धेरै व्यक्तिहरूले भल्भ भएको मास्क लगाएको देखिन्छ । Intermittent Hypoxic Training आइएचटी) भनिन्छ ।    आईएचटीमा केवल शरीरलाई कम अक्सिजनमा काम गर्ने बानी बसालेको हुन्छ । तर यस समयमा शरीरमा रातो रक्त कोषहरूको उत्पादन बढ्छ। यो अभ्यास गरेर, शरीर चाँडै थकित महसुस गर्दैन र खेलाडीहरूको शारीरिक क्षमता सुधार हुन्छ। यद्यपि यो प्रशिक्षण कोच र विशेषज्ञहरूको प्रत्यक्ष नेगरानी र म्यापिंग मेशिनबाट मात्र गरिन्छ।
 
लामो समयदेखि दौडमा मास्क लगाउने बानी परिसकेर आफ्नो स्वास फेर्ने बानी परिसक्नु भएकाले भने डबल लेयर मास्क वा सर्जिकल मास्क लगाउन चिकित्सकले सल्लाह दिएका छन् । एन ९५ जस्तो भल्भ भएका मास्कमा सास फेर्न समस्या हुन सक्छ। यस बाहेक दौडने क्षेत्र र समय उक्त स्थानमा मानिसको उपस्थिति कम हुन जरुरी छ ।  यो सबेरै बिहान वा बेलुका हुन सक्छ। संसारभरका मानिसहरू घरको नजिकै दौडिरहेछन् ।