एजेन्सी । चक्कर लाग्ने र टाउको दुख्ने प्रायः धेरै मानिसमा हुनुक्छ ।  आँखाहरू, मस्तिष्क, कान, खुट्टा र मेरुदण्डका नसाहरूले शरीरलाई सन्तुलित राख्ने काम गर्दछन् । जब यस प्रणालीको एक भागले काम गर्न छोडछ  त्यसपछि चक्कर आउँछ ।  कहिलेकाँही यो गम्भीर हुन सक्छ । रिगंटा लागेर लड्नेसम्म भयो भने झन् खतरनाक हुन सक्छ । 

यदि छातीमा दुखाइ, गम्भिर रुपमा टाउको दुख्ने, उच्च ज्वरो, बढ्दो मुटुको धड्कन, सास फेर्न गाह्रो, हेर्न वा बोल्न कठिनाई, बान्ता वा कमजोरी जस्तो महशस भइरहेको छ भने तत्काल चिकित्सकलाई सम्पर्क गरिहाल्नुहोस । 

यस्तो लक्षण छ भने भर्टिगो भएको हुनसक्छ । सधै टाउको गुमाउन समस्या हुन थकाई लागिरहने जस्ता लक्षण भर्टिगोका हुनसक्छन । यस्तो अवस्थामा टाउको अलि बढ्ने समस्या पनि बढ्छ । कानको कुनै पनि भाग वा दिमागको स्नायुहरूमा समस्या भएको बेलामा यस्तो हुन्छ । भर्टिगोमा सबै भन्दा सामान्य बीपीपीवी (बेनिग्न प्यारोक्सिस्मल पोजिसनल भर्टिगो) भनिन्छ । 

बीपीपीभीको कारण चक्कर आउने कारण कानमा रहेको तरत पदार्थले  दिमागलाई पनि नियन्त्रण गर्दछ । बीपीपीभीको अवस्थामा क्याल्सियमका साना टुक्राहरू कान भित्र छिर्दछ र अर्कै ठाउँमा सर्दछ । यस्तो अवस्थामा दिमागले गलत संकेत दिन थाल्छ । सामान्यतया यो उमेर पछि वा टाउकोमा कुनै चोटपटकको कारणले पनि  हुन्छ । बीपीपीभी गम्भीर छैन र कहिले काहि आफै ठिक पनि हुन्छ । यसलाई ठीक गर्न केहि विशेष व्यायामहरु गर्न पर्ने हुन्छ । 

भर्टिगो संक्रमणको कारण कानको नसाहरू सुन्निएका कारण पनि यस्तो महसुस गर्न सकिन्छ । यो या त वेस्टिबुलर न्यूरिटिस वा लेबिरिंथाइटिस हुन सक्छ । यी दुवै चीजहरू कानमा संक्रमणका कारण हुने हन्छ ।  यस कारण, अचानक चक्कर, कान बज्नु, राम्रोसँग सुन्न नसक्नु, बान्ता, ज्वरो वा कानको दुखाइ पनि हुन सक्छ । यी लक्षणहरू धेरै हप्तासम्म रहन सक्छन । यो एन्टिबायोटिक्सको साथ निको हुँदैन र औषधीहरूको फरक कोर्स  हुन्छ ।

 भर्टिगोको अवस्थामा धेरै लामो समयसम्म रहन पनि सक्छ । यसका कारण कानमा दबाब भइरहेको जस्तो हुन्छ । यस बाहेक, व्यक्तिहरू सुन्न वा बान्ता हुनु सक्छन् । भर्टिगो निको भएपछि धेरै थकान पनि हुन सक्छ ।  कान भित्र धेरै तरल पदार्थ भण्डारण हुन्छ । यसका लागि, डाक्टरहरूले औषधीको साथले आहार पनि परिवर्तन गर्दछन् ।

ब्लड सर्कुलेशनको कारण पनि  चक्करको  एक कारण हुन सक्छ । यसमा दिमागलाई अक्सिजनको निरन्तर आपूर्ति चाहिन्छ । अक्सिजन दिमागमा नपुग्दा बेहोस पनि हुनसक्ने अबस्था आउछ । यस्तो भइरहेको छ भने तुरुन्तै डाक्टरलाई सम्पर्क गर्नुहोस् । किनकि  कहिलेकाँही, एन्टिबायोटिक्स जस्तो औषधिहरूको कारण पनि चक्कर आउँछ अथवा बेहोस पनि हुनुसकिन्छ।
 
शरीरमा पानीको अभावका कारण पनि चक्कर आउन सक्छ । साथै मधुमेह भएका मानिसहरूलाई चक्कर बढी आउन सक्छ । शरीरमा पानीको अभावका कारण रक्तचाप कम हुन्छ र चक्कर आउँछ । यस बाहेक, तिर्खा महसुस गर्नु, थकित महसुस गर्नु र पहेलो पिसाब आउनु यसको लक्षण हुन । 

चक्कर आउनु अन्य रोगहरूको संकेत पनि हुन सक्छ । जस्तै माइग्रेन, तनाव, स्नायु प्रणाली समस्या, मस्तिष्क ट्यूमर वा कानमा ट्यूमर हुनुक्छ । साथै यस्ता रोगहरूमा चक्करका बाहेक अन्य लक्षणहरू देख्न सकिन्छ । यी लक्षणहरूलाई बेवास्ता गर्न गल्ती नगर्नुहोस् र यी सबै लक्षणहरुका बारेमा डाक्टरलाई बताउनुहोस्।