एजेन्सी । कोरोना महामारीबाट बाहिर निस्कने एक मात्र विकल्प कोरोना भाइरस विरुद्धको खोपको सबैजना उत्सुकताका साथ यस पर्खिरहेका छन् । जसले सम्पूर्ण विश्वलाई कोरोनाभाइरसको प्रकोपबाट बचाउँछ । धेरै विशेषज्ञहरूले यस वर्षको अन्त्यसम्म वा अर्को वर्षको सुरूमा खोप लगाएको दाबी गरिरहेका छन् । यद्यपि भ्याक्सिन (खोप) परीक्षणमा साइड इफेक्टले धेरै चोटी मानिसहरुलाई चकित पारेको छ । 

डब्ल्यूएचओको रिपोर्टका अनुसार विश्वव्यापी १५४ खोपहरूमा हाल क्लिनिकल परीक्षणहरू चलिरहेका छन् । उक्त परिक्षणमा ४४  वटा खोपहरू छन् । जुन मानव परीक्षणमा पुगेका छन् । मानव परीक्षण आफैमा एक उत्कृष्ठ, प्रभावकारिता र सुरक्षा खोपहरु मानवमा परीक्षण गरिन्छ । यद्यपि आधिकारिक रूपमा जनतामा खोप पु¥याउने दुई थप चरणहरू अझै बाँकी छन् । 

तीनवटा चिनियाँ कम्पनीहरू हाल अन्तिम चरणको परिक्षणको अग्र पंतीमा छन् । सिनोभ्याक (चीन), सिनोफर्म (वुहान) र सिनोफर्म (बेइजिङ)) तीन कम्पनीहरू हुन् जुन खोप परीक्षणको तेस्रो चरणमा छन् । यी मध्ये दुई कम्पनीले जुलाईमा नै चीन सबै कर्मचारी र स्वास्थ्य सेवाकर्मीहरुलाई खोप दिन थालिसकेका छन् । चिनियाँ खोप बाहेक अक्सफोर्ड–एस्ट्राजेनेका (युके), मोडर्ना (युएस), क्यान्सिनो जैविक (चीन), जोसन र जोनसन एण्ड जोनसन (अमेरिका) र नोभाभाक्सन (युएस) द्वारा विकसित खोप पनि क्लिनिकल परीक्षणको तेस्रो चरणमा छन् ।

 रसिया कोरोना भाइरस खोप बनाउने विश्वको पहिलो देश भएको दावी गरेको थियो ।  हालसम्म केवल रूसका राष्ट्रपति भ्लादिमीर पुतिन र उनका सबै वरिष्ठ अधिकारीहरूले यी दावी गरिरहेका छन्। अमेरिका, चीन र भारतलगायत धेरै देशहरूले रसियाको दावीमा विश्वास गर्न सकेनन् । रुसले स्पुतनिक भि खोप परीक्षणको सबै चरणमा पार गरिसकेको र धेरै मानिसहरूले यसको खोपको लागि राम्रो प्रतिक्रिया देखापरेको दावी समेत गरिरहेको छ ।

ज्हाफी (चीन), इनोभायो फार्मास्यूटिकल कम्पनी (अमेरिका), मर्क एन्ड को (फ्रान्स) सनोफी (फ्रान्स) र ग्लैक्सोमिथक्लाइन (ब्रिटिस) को संयुक्त सहयोगमा विकसित भइरहेको छन । खोपको निर्माणपछि तेस्रोचरणको परिक्षण पार गरेपछि मानिसमा लगाउने इमर्जेन्सी अथोराइजेसन पाउने गरेको छ ।

 यस चरणमा आपतकालीन अवस्थामा कोभिड १९ का गम्भीर बिरामी बिरामीहरूलाई खोप दिन अनुमति दिइनेछ । यसको साइड इफेक्ट वा प्रतिरोधात्मक क्षमतामा राम्रो प्रतिक्रियाहरूको पूर्ण तथ्यांकको सूची तयार हुनेछ । यस पछि अन्तमा खोप निर्माता कम्पनीहरूले अन्तिम स्वीकृति लिनुपर्नेछ । यी सबै प्रक्रिया पुरा गरेपछि मात्र खोप सर्वसाधारणलाई उपलब्ध हुन थाल्नेछ ।