एजेन्सी । मेरिलेबोन क्रिकेट क्लब (एमसीसी) ले बुधबार अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेटका नियममा संशोधन गर्ने घोषणा गरेको छ र उक्त नयाँ नियमहरु यो वर्षको अक्टोबर १ पछि मात्र लागू हुनेछ । अर्थात् अष्ट्रेलियामा हुन लागेको टी–२० विश्वकपअघि क्रिकेटका नियम परिवर्तन हुनेछन् ।

एमसीसीले अब क्रिकेटमा बल चम्काउन थुक्ने प्रयोगमा प्रतिबन्ध लगाएको छ । यसअघि कोभिड–१९ का कारण मात्रै लागू भएको थियो तर अहिले एमसीसीले यसलाई कानुन बनाउँदैछ । खेलाडीहरूले बललाई चम्काउन पसिनाको प्रयोग गरिरहेका थिए र यो उत्तिकै प्रभावकारी थियो । नयाँ कानूनले बलमा लार लागू गर्न अनुमति दिनेछैन । किनकि खेलाडीहरूले बलमा लार लागू गर्न चिनी युक्त उत्पादनहरू प्रयोग गर्छन् । यस अवस्थामा, बलमा लारको प्रयोगलाई बलको स्थिति परिवर्तन गर्ने कुनै अन्य अनुचित विधिको रूपमा प्रयोग गरिन्छ ।

कानून १८– खेलाडी आउट भएपछि नयाँ खेलाडीले स्ट्राइक लिनेछ । एमसीसीको नयाँ नियमअनुसार कुनै पनि खेलाडी आउट भएपछि अन्तिम विकेटअघि खेलाडीले स्ट्राइक परिवर्तन गरे पनि मैदानमा नयाँ खेलाडीले मात्रै स्ट्राइक लिनेछन् । अहिलेसम्म यदि सट खेल्ने खेलाडी क्याच आउट हुनु अघि बलिङ एन्डमा पुग्यो भने, नयाँ ब्याट्सम्यान नन स्ट्राइकर अन्तमा रहन्थ्यो । अब कुनै पनि आउट भएमा, नयाँ खेलाडीले मात्र स्ट्राइक लिनेछन् ।

एमसीसीको सुझावमा इङ्ल्यान्ड एन्ड वेल्स क्रिकेट बोर्ड (ईसीबी) ले द हन्ड्रेड लिगमा पनि पहिलो पटक प्रयास गरेको थियो । आईसीसीले पनि मान्काडिङमा ठूलो परिवर्तन गरेको छ । पहिले क्रिकेट नियम ४१ बमोजिम खेल भावना विपरित मानिन्थ्यो तर अब यसलाई नियम ३८ अर्थात रनआउटमा राखिनेछ ।

क्रिकेटमा मान्काडिङ नियम लागू हुन्छ । तर यसलाई खेलको भावना विपरीतको आचरण मानिन्छ । जब नन स्ट्राइकिङ एन्डको ब्याट्सम्यान बलरले बलिङ गर्नुअघि नै क्रिजबाट बाहिर निस्कन्छ र बलरले आफ्नो हात रोकेर त्यो छेउको बेल फ्याँक्छ । त्यसलाई म्यान्काडिङ भनिन्छ । जोस बटलर आईपीएलमा यसरी आउट हुने पहिलो ब्याट्सम्यान बने ।

भारत र अष्ट्रेलियाबीचको टेस्ट म्याचमा भारतका विनु मङ्कडले अस्ट्रेलियाका विल ब्राउनलाई यस्तै तरिकाले आउट गरेका थिए । त्यसबेलादेखि विनुको उपनामको आधारमा यो विधिलाई ‘मान्काडिङ’ भनिन्थ्यो । क्रिकेटमा यो नियम लागू हुन्छ । तर मत विभाजित छ । कतिपय जानकार तथा पूर्व खेलाडीहरु यसको पक्षमा छन् ।  भने कोही ब्याट्सम्यानलाई आउट गर्ने यो तरिका खेल भावनाविपरीत भएको बताउँछन् ।

कानून २०.४.२.१२–डेड बल
डेड बलको नियम पनि परिवर्तन गरिएको छ । यदि खेल मैदानमा कुनै व्यक्ति, जनावर वा अन्य वस्तुले दुवै पक्षलाई क्षति पु¥याउँछ । भने, यसलाई मृत बल मानिनेछ । मैदानमा एक्कासी फ्यान पसेको वा कुकुर अचानक मैदानमा पसेको कारण खेल प्रभावित भएमा अम्पायरले डेड बललाई बोलाएर सङ्केत दिनेछन् ।

कानून २७.४ र २८.६–फिल्डरको गल्ती
फिल्डिङ गर्ने टोलीका कुनै सदस्यले गलत मुभ गरेको देखिएमा ब्याटिङ पक्षलाई ५ रन पेनाल्टी दिइनेछ । यसअघि यसलाई डेड बल भनिन्थ्यो । यस्तो अवस्थामा ब्याटरले राम्रो प्रहार गर्दथ्यो भने त्यो रन मानिन्थ्यो । अब यस्तो हुँदैन ।