एजेन्सी । महान फुटबल खेलाडी पेलेलाई ब्ल्याक पर्ल र ब्ल्याक डायमण्ड पनि भनिन्छ। उनले आफ्नो देशका लागि ३ वटा फिफा विश्वकप जितेका छन् । आज पनि उनी यो मामिलामा शीर्ष स्थानमा छन् । उनको कीर्तिमान अहिलेसम्म विश्वका कुनै पनि फुटबलरले तोडेका छैनन् । ब्राजिलका विश्वप्रख्यात महान फुटबलर पेले (एड्सन आरान्तेस दो नासिमेन्तो) को निधन भएको छ । ८२ वर्षीय पेलेको उपचारका क्रममा साओ पाउलो स्थित अल्बर्ट आइन्सटाइन अस्पतालमा बिहीबार राति निधन भएको हो ।

पेले गरिबीमा हुर्केका थिए, उनका बुबा एक सफाई कर्मचारी थिए। उनले ब्राजिलको साओ पाउलोको सडकमा फुटबल खेल्न थाले। आर्थिक अभावका कारण उनले चिया पसलमा पनि काम गरे ।

पेलेको जन्म हुँदा उनको नाम एडिसन थियो। उनका परिवारका सदस्यहरूले पनि उनलाई मायाले डिको भन्ने गर्थे। उनलाई बाल्यकालदेखि नै फुटबलको लगाव थियो । उनका बुबाले ठूलो ब्राजिलियन क्लब फ्लुमिनेन्सका लागि खेलेका थिए। तर, पैसाको अभावमा उनी सफाईकर्मी बन्नुपरेको थियो । पेले आफ्नो क्षेत्रमा रहेको स्थानीय क्लब भास्को द गामाका गोलकिपर बिलेलाई निकै मन पराउँथे। जब उनी स्कुलमा फुटबल खेल्थे, साथीहरूले उनलाई पेले भनेर बोलाउन थाले । त्यसपछि उनको नाम पेले राखिएको थियो।

पेले आफ्ना साथीहरूसँग आफ्नो गल्लीमा फुटबल खेल्थे। गरिबीमा हुर्केका उनीसँग फुटबल किन्न पैसा थिएन । त्यसैले उनीहरू खुट्टामा खुट्टा भरेर, डोरीले बाँधेर खाली खुट्टा खेल्थे।

१२-१३ वर्षको उमेरमा, पेले आफ्नो गृहनगर बौरुको स्थानीय क्लब रेडियम फुटबल टोलीबाट खेल्न थाले। उनको सहरमा पहिलो पटक फुटसल अर्थात ५–५ खेलाडीबीच इन्डोर प्रतियोगिता भएको थियो । उनले यस प्रतियोगितामा भाग लिएर च्याम्पियनसिप जितेका थिए । यससँगै उनलाई उमेर नपुगेको भन्दै प्रतियोगितामा सहभागी हुन दिइएन । उनले अझै पनि प्रतियोगिता खेले र त्यसमा पनि सबैभन्दा धेरै गोल गरे। यहाँबाट उनको तस्विर फेरियो ।

सान्तोस चयनकर्ताहरूले फुटसल खेल्दै गर्दा पेलेलाई देखे। उनले पेलेको क्षमता र क्षमतालाई बुझे र आफ्नो क्लबबाट खेल्ने प्रस्ताव गरे। यसपछि १९५६ मा मात्र १५ वर्षको उमेरमा पेले सान्तोसमा आवद्ध भए । उनले आफ्नो पहिलो खेलमा एक गोल गरे र त्यसपछि पहिलो टोलीको हिस्सा बने।

१६ वर्षको उमेरमा, पेले आफ्नो क्लब सान्तोसबाट नियमित रूपमा खेल्न थाले र सोही वर्ष लिगको शीर्ष स्कोरर बने। १९२५ मा, युभेन्टस, रियल म्याड्रिड र म्यानचेस्टर युनाइटेड जस्ता युरोपका ठूला क्लबहरूले उनलाई अनुबन्ध गर्ने प्रयास गरे तर पेले ती क्लबहरूमा सामेल भएनन्।

लिगमा राम्रो प्रदर्शन गरेका कारण उनलाई क्लबमा आवद्ध भएको १० महिनामै ब्राजिल राष्ट्रिय फुटबल टोलीले बोलाएको थियो। उनले पनि देशका लागि खेल्न थाले । पेलेले सन् १९५८ को विश्वकप खेलेका थिए र जितेका थिए । फ्रान्सविरुद्धको सेमिफाइनलमा उनले ह्याट्रिक गरेका थिए । जुन आज पनि कीर्तिमान बनेको छ । १७ वर्षको उमेरमा पेलेले आफ्नो देशलाई विश्वकप ट्रफी दिएका थिए । उनी विश्वकपमा गोल गर्ने सबैभन्दा कान्छा खेलाडी हुन् ।

पेलेले आफ्नो करियरमा ४ वटा विश्वकप खेलेका छन् । जसमध्ये उनले ३ मा जितेका छन् । पहिलो विश्वकप स्वीडेन (१९५८०, दोस्रो चिली (१९६२) र तेस्रो मेक्सिको (१९७०) मा जितेको थियो। सन् १९६६ को विश्वकप जित्न सकेनन् । त्यही क्रममा इङ्ल्यान्डले ट्रफी जितेको थियो ।

पेले सन् १९५६ देखि १९७४ सम्म ब्राजिलको शीर्ष क्लब सान्तोसबाट खेलेका थिए। उनले सान्तोसका लागि ६५६ खेलमा ६४३ गोल गरेका थिए। यससँगै क्लबमा रहँदा २१ वटा ट्रफी पनि उनको नाममा राखिएको थियो । उनको ब्राजिलमा पनि उत्कृष्ट करियर थियो। ९२ खेल खेले, ७१ गोल ​​गरे । उनले सन् १९७१ मा अन्तर्राष्ट्रिय फुटबलबाट सन्यास लिएका थिए । 

सान्तोसका लागि खेलेपछि पेलेले आफ्नो अन्तिम केही वर्ष अमेरिकामा बिताए। उनी न्युयोर्कको टिम न्यूयोर्क कोसमोसबाट खेल्थे । अमेरिकामा उनले ६४ खेल खेले र ३७ गोल गरे। यसपछि उनले ३६ वर्षको उमेरमा सन्यास लिएर फुटबललाई अलविदा गरे ।

फुटबलमा भ्रष्टाचार अन्त्य होस् भनेर सन् १९९५ मा ब्राजिलका राष्ट्रपतिले पेलेलाई खेलकुद मन्त्री बनाएका थिए । यसपछि पेलेको कानुन पनि उनको नाममा बनेको थियो । यसमा सबै व्यावसायिक फुटबल क्लबले २ वर्षभित्र सरकारलाई कर बुझाउनुपर्नेछ ।

पेलेको नाममा पनि विवाद छ । २००१ मा, पेलेलाई युनिसेफबाट ७००,००० डलर को चोरी भएको भ्रष्टाचार काण्डमा संलग्न भएको आरोप लगाइएको थियो। खेल रद्द भए पनि पेलेले नाफा आफ्नो कम्पनीलाई दिए र फिर्ता नगरेको दाबी गरिएको थियो । तर, यस मुद्दामा उनीमाथि लागेको एउटा पनि आरोप प्रमाणित हुन सकेको छैन । युनिसेफले पनि पछि आफ्नो दाबी फिर्ता लियो।

बालोन डी’ओरलाई विश्व फुटबलको सबैभन्दा ठूलो व्यक्तिगत अवार्ड मानिन्छ। यो वर्षको उत्कृष्ट फुटबल खेलाडीलाई दिइन्छ। पेलेले यति धेरै गरे पनि उनले बालोन डी’ओर पाएनन् । यसको कारण के हो भने सन् १९९१ अघि यो अवार्ड युरोपका खेलाडीलाई मात्र दिइन्थ्यो ।