एजेन्सी । कोरोना भाइरसको प्रभाव पुरुष भन्दा महिला र बच्चाहरुमा कम देखिएको छ । मृतकको तथ्यांकमा महिला र बच्चाहरूको संख्या कम छ । चिनियाँ रोग नियन्त्रण केन्द्रहरूले गरेको अध्ययनबाट यस्तो नतिजा देखिएको हो ।

कोरोना भाइरस संक्रमित ४४ हजारमा अध्ययन गरिएको थियो । जसमा २.८ प्रतिशत पुरुष र १.७ प्रतिशत महिलाहरूको मृत्यु भएको थियो । उमेर समूहका आधारमा हेर्दा ०.२ प्रतिशत बच्चा र किशोर÷किशोरीहरू भाइरसबाट संक्रमित भएका छन् भने ८० वर्ष भन्दा माथिका १५ प्रतिशत मानिस मरेका छन् । के यी तथ्यहरुको अर्थ यो हुँदैन कि महिला र बच्चाहरूलाई कोरोना भाइरसको संक्रमण हुने डर कम छ । 

संक्रमणसँग लड्ने शक्ति 

एउटा कारण यो हुन सक्छ कि महिला र बच्चाहरूमा संक्रमण कम छ वा उनीहरूको शरीरले यस भाइरसलाई राम्रो तरीकाले लड्न सक्छ । बीबीसीले यस सम्बन्धी रिपोर्टमा लेखेको छ, युनिभर्सिटीका डाक्टर भरत पन खानिया भन्छन, “सामान्यतया, हरेक नयाँ भाइरस भित्र आउँछ, सबैजना संक्रमित हुन्छन् । यो सबैभन्दा महत्वपूर्ण कुरा हो । यसको कारण यो हो कि भाइरससँग लड्न कसैसँग प्रतिरोध क्षमता छैन । जे होस, जब भाइरस फैलिन थाल्छ, बच्चाहरू कम संक्रमित हुन्छन् । 

किंग्स कलेज लन्डनका डाक्टर नथाली म्याकडर्मेट बताउँदछन्, ‘बच्चाहरूमा संक्रमण कम हुनु पछाडिको एउटा कारण आमाबाबुले बच्चाको अधिक सुरक्षा गर्नु हो । उनीहरूले उनीहरूलाई संक्रमणको जोखिमबाट जोगाउँछन् ।’

महिलाको कारण

तपाईं यो कुरा थाहा पाउँदा चकित हुनु हुनेछ कि कोरोना भाइरसमा मारिएका महिलाहरूको संख्या पुरुषहरू भन्दा कम छ । यद्यपि वैज्ञानिकहरू यसमा अचम्म मान्दैनन् । फ्लू लगायतका अन्य संक्रमणहरूमा पनि यही देख्न सकिन्छ ।

यसको कारण यो हो कि उनीहरुको जीवनशैलीको कारण, पुरुषहरूको स्वास्थ्य महिलाको भन्दा खराब छ । तिनीहरूको जीवन शैलीमा महिलाहरू भन्दा धूम्रपान र मदिरा समावेश गर्दछन् ।

डाक्टर म्याकडर्मिट भन्छन्, ‘धूम्रपानले तपाईको फोक्सोलाई हानी गर्दछ र यो राम्रो कुरा होइन ।’ यो समस्या चीनमा बढी हुन सक्छ, जहाँ एक तथ्यांकका अनुसार ५२ प्रतिशत पुरुष धुम्रपान गर्छन् जबकी ३ प्रतिशत महिला मात्र धूम्रपान गर्छन् ।

जहाँसम्म, पुरुष र महिलाहरूको प्रतिरक्षा प्रणालीमा संक्रमणमा कसरी फरक पार्दछ भन्ने कुरामा पनि फरक छ । पूर्वी आग्लिया विश्वविद्यालयका प्राध्यापक पल हन्टर भन्छन्, ‘महिलाहरुमा पुरुष भन्दा अलि बढी प्रतिरोधात्मक क्षमता हुन्छस महिलाहरुलाई स्वतः प्रतिरक्षा रोगको बढी जोखिम हुन्छ (रोग प्रतिरक्षा प्रणाली को सक्रियताले गर्दा हुने रोग)। र, यसका पर्याप्त प्रमाणहरू पनि छन् कि महिलाहरूले फ्लू खोपको लागि अझ राम्रो एन्टिबडीहरू उत्पादन गर्छन् ।’

गर्भावस्थामा कति जोखिम

आधिकारिक रूपमा यसबारे केहि भन्न सक्ने अवस्था छैन । तर, यसका बारे विशेषज्ञहरुमा शंका छ । गर्भावस्थामा शरीरमा धेरै कुराहरु हुन्छ । उदाहरणको लागि, यस समयमा प्रतिरक्षा प्रणाली पनि कमजोर हुन्छ र यसको कारण शरीर गर्भाशय मा भ्रूण स्वीकार गर्न सक्षम छ । यसले महिलामा संक्रमणको जोखिम पनि बढाउँदछ । गर्भवती महिलाहरू उही उमेरका अन्य महिलाहरूको तुलनामा फ्लूको कारणले बढी मर्न सक्ने सम्भावना हुन्छ ।

युके सरकारले गर्भवती महिलाहरू कोरोन भाइरसबाट बढी गम्भीर रूपमा प्रभावित रहेको ‘कुनै स्पष्ट संकेत’ नभएको बताएको छ। प्रोफेसर हन्टर भन्छन, ‘मलाई यसमा पूर्ण विश्वास छैन । यो केवल गर्भवती महिलाहरूको तथ्यांकमा आधारित छ, त्यसैले मलाई सबै कुरा ठीक छ भन्न सही लाग्दैन । यदि म श्रीमतीको बारेमा कुरा गर्छु भने मैले उनीहरूको ख्याल राख्नुपर्दछ, आफ्नो हात धुनुहोस् र सावधान हुन भन्नुहोस ।

बच्चाहरूमा कोरोना भाइरस

बच्चाहरूलाई कोरोना भाइरस संक्रमण हुन सक्छ । सबैभन्दा पछिल्लो केस, एक दिनको बच्चाको हो । बच्चाहरूमा कोविड १९ को लक्षणहरूको बारेमा थोरै जानकारी प्राप्त भएको छ तर यी लक्षणहरू ज्वरो, नाक बग्ने र खोकी जस्ता हल्का छन् ।

साना बच्चाहरू समेत यसबाट बिरामी पर्न सक्छन् । फ्लुको सन्दर्भमा पनि त्यस्तै हुन्छ जुन पाँच वर्ष भन्दा कम उमेरका बच्चाहरू (विशेष गरी दुई वर्ष भन्दा कम) बढी जोखिममा छन् ।

डाक्टर पन खानिया भन्छन्, “पाको उमेरका मानिसहरु बढी बिरामी हुन्छन् किनकि उनीहरूको प्रतिरक्षा कम हुन्छ ।’ अधिक संक्रमण वयस्कहरू वा पहिले नै कमजोर प्रतिरक्षा र गम्भीर दमजस्ता रोगबाट पीडित व्यक्तिहरूमा फेला परेको छ । तिनीहरू अधिक जोखिममा हुनेछन् । यद्यपि बच्चाहरूमा भाइरसको प्रभाव हल्का रहेको पाइएको छ ।

बच्चाहरूको प्रतिरक्षा प्रणाली राम्रो छ ?

बच्चा र वयस्कको प्रतिरक्षा प्रणालीमा महत्वपूर्ण भिन्नताहरू हुन्छन् । बचपनमा हाम्रो प्रतिरक्षा प्रणाली अपरिपक्व हुन्छ  र अत्यधिक प्रतिक्रिया गर्न सक्छन् । त्यसकारण बच्चाहरूलाई ज्वरो लाग्नु सामान्य हो ।

प्रतिरक्षा प्रणालीको हाइ पेराक्टिभेशन पनि राम्रो छैन किनकि यसले शरीरको बाँकी भागहरू बिगार्न सक्छ । यो कोरोना भाइरस घातक हुनुको एक कारण हो ।

डाक्टर म्याकडर्मिट भन्छन्, ‘तपाईलाई लाग्छ कि यसले बिगार्छ तर त्यस्तो हँुदैन । यो भाइरसले बच्चाहरूको प्रतिरक्षा प्रणालीलाई उत्तेजित गर्दैन । तर त्यसले के गर्छ भन्ने कुरा स्पष्ट छैन । यद्यपि यो बिर्सनु हुँदैन कि बच्चाहरूको बारेमा जानकारी उपलब्ध छैन ।
(बीबीसी हिन्दीको सहयोगमा )