aarthiknews.com आइतबार, २६ जेठ २०८२   Sunday, 08 June, 2025
 

लेबनानको विस्फोटन के करणले भयो ? २७५० टन अमोनियम नाइट्रेटन कसरी त्यहा आयो ?

  • आर्थिकन्यूज
    आर्थिकन्यूज
  • विहीबार, २२ साउन २०७७
लेबनानको विस्फोटन के करणले भयो ? २७५० टन अमोनियम नाइट्रेटन कसरी त्यहा आयो ?

एजेन्सी । लेबनानको राजधानी बेरूतको बन्दरगाह नजिक एउटा गोदाममा विस्फोट भएको थियो । जसको कारण ७० भन्दा बढी व्यक्तिको ज्यान गयो । ४००० भन्दा बढी व्यक्ति घाइते छन् ।  विगत ६ बर्षदेखि पक्राऊ परेको अमोनियम नाइट्रेट गोदाममा राखिएको थियो । जुन मंगलबार विस्फोट भएको थियो । विस्फोटन यति शक्तिशाली थियो कि यसको आवाज साइप्रसमा २४० किलोमिटरसम्म सुनिएको थियो । जे भए पनि के कारण यो अमोनियम नाइट्रेटले यत्रो ठूलो विपत्ति निम्त्यायो होला ।

अमोनियम नाइट्रेट गन्ध रहित रासायनिक पदार्थ हो । धेरै कामहरूमा प्रयोग गरिन्छ । धेरै जसो दुई उद्देश्यका लागि प्रयोग गरिन्छ । पहिलो  मलको रूपमा र दोस्रो खानी वा निर्माण कार्यको लागि विस्फोटका रुपमा प्रयोग गरिन्छ । यो धेरै विस्फोटक रसायन हो। यसमा आगो लागेमा ब्लास्ट हुन्छ । केमिकलमा आगो लागेपछि त्यसपछि खतरनाक ग्याँसहरू निस्कन्छ । नाइट्रोजन अक्साइड र अमोनिया ग्यासहरू समावेश हुन्छ । 

अमोनियम नाइट्रेट गैर-ज्वलनशील रसायन हो । त्यसैले यसको मर्मतका लागि विश्वभर कडा नियमहरू बनाइएको छन । अमोनियम नाइट्रेट राखिएको छ पूर्ण रूपमा अग्नि प्रतिरोधक हुनुपर्दछ । त्यहाँ कुनै ढल पाइप वा गटर हुनु हुँदैन । किनकि कहिलेकाहीं तापक्रम र अन्य रासायनिक प्रतिक्रियाले पनि विस्फोट गराउन सक्छ । 

लेबनानमा विस्फोट पछि अब गोदाममा राखिएको अमोनियम नाइट्रेटमा कसरी आगलागी कसरी भयो भनेर अनुसन्धान भइरहेको छ । लेबनानका प्रधानमन्त्री हसन दीबले गोदामलाई खतरनाक भनेका छन । यो गोदाम २०१४ मा निर्माण गरिएको थियो ।  लेबनानका राष्ट्रपति मिशेल आउनले पनि २,७५० टन अमोनियम नाइट्रेटलाई असुरक्षित रूपमा कसरी राखिएको थियो भन्ने प्रश्न उठाएका छन । 

यसभन्दा पहिले धेरै दुर्घटनाहरू अमोनियम नाइट्रेटको कारणले भएका छन् । २०१३ मा अमेरिकाको टेक्सासमा एक मल कारखानामा विस्फोट भएको थियो । जसको कारण १५ जनाको मृत्यु ज्यान गएको थियो ।  २००१ मा फ्रान्सको टुलूसको रासायनिक प्लान्टमा विस्फोटन हुँदा ३१ जनाको ज्यान गएको थियो ।  दुर्घटनामा उभयउभि१ व्यक्ति मरे  ।

प्रतिक्रिया दिनुहोस