एजेन्सी । कोरोना महामारीको प्रभाव सबैको जीवनमा परेको छ । यौनकर्मीहरू यस महामारीमा सबैभन्दा बढी प्रभावित छन्। हालसालै, १९ वर्षीया भारतीय युवतीको एक भिडियो भाइरल भएको छ । जसले यसलाई सात बर्ष पछि तस्करहरूको चंगुलबाट छुटकारा पाएकी थिइन । १२ वर्षको उमेरमा, उनलाई भारतको झारखंडबाट अपहरण गरी बिहार ल्याइएको थियो  । 

सात वर्षसम्म उनले धेरै प्रकारको शारीरिक यातना खेपेकी छिन । उनलाई अर्केस्ट्रा नृत्यको भाग हुन बाध्य पारियो र त्यो स्थानमा लगियो । नृत्य भ्रमणको क्रममा कसैले उनलाई मिशन मुक्ति फाउन्डेशन गैरसरकारी संस्थाका निर्देशक विरेन्द्र कुमार सिंहको नम्बर दियो । युवतीले एक प्रकारले विरेन्द्र कुमारलाई फोन गरी सहयोगको लागि अनुरोध गरिन र अन्ततः पुलिसको सहयोगमा उनलाई उद्धार गरियो । 

महामारी र लकडाउनले महिलाहरुलाई तस्करको चंगुलबाट छुटाउने र यौनकर्मीको दलदलबाट बाहिर निकाल्ने प्रभाव पारेको छ । मानव तस्करहरूले अहिलेको अवस्थाको पूर्ण फाइदा लिइरहेका छन् । जसका कारण यसलाई रोक्नको लागि विरोधी संगठनहरूका लागि चुनौती बन्न गइरहेको छ ।

विरेन्द्र कुमारले हिन्दुस्तान टाइम्सलाई भने, ’तस्करले वेश्यावृत्ति व्यवसायमा साना केटीहरूलाई समात्न तालाबन्दी गरिरहेका छन । यस समयमा यो ¥याकेट द्रुत गतिमा बढ्न थालेको छ किनकि मानिसहरूसँग रोजगार छैन र उनीहरूका परिवारहरू ठूलो आर्थिक संकटमा छन् । धेरै युवतीहरु परिवारलाई सघाउन साना कामहरू गर्नका लागि घर छोडछन् । 

विरेन्द्र कुमारका अनुसार वेश्यावृत्ति मालिकहरूले व्हाट्सएप च्याट ग्रुपहरू र बल्क मेसेजिंग, विज्ञापन स्पा केन्द्रहरू र मसाज पार्लरहरू मार्फत वेश्यावृत्तिलाई बढावा दिइरहेका छन् । मार्चमा कोरोनाको दोस्रो छाल आएपछि विरेन्द्रले भारतको सुरतमा पुलिसको सहयोगमा १४ जना युवतीहरुलाई बचाए । ती मध्ये धेरै पश्चिम बंगालका थिए ।  उद्धार गर्नेहरूमा दुई बच्चाकी एउटी आमा पनि थिइन् जसलाई एउटा रेस्टुरेन्टमा झूटा आश्वासन दिइएर राखिएको थियो । 

यसको सीधा प्रभाव दिल्ली, कोलकाता र मुम्बईको रेड लाइट क्षेत्रमा पनि पारेको छ । दिल्लीको जीबी रोडका यौनकर्मीहरू खानपिन विहिन बनेका छन । त्यहाँ बसोबास गर्ने लगभग ४,००० यौन कार्यहरूमध्ये आधा आफ्ना गाउँमा फर्केका छन् । जो बाँकी छन् पैसा बिना कुनै प्रकारको काममा लागिरहेका छन् ।

यौनकर्मीहरूले उनीहरूको सहयोगका लागि यी गैरसरकारी संस्थाहरूको लागि सहयोग मािगरहेका छन् ।  धेरैले आफ्ना बच्चाहरूको लागि कोठा भाडामा लिएका छन् उनीहरूलाई ग्याँस सिलिन्डरले भर्ने सम्म पैसा छैन र बच्चाहरूलाई उनकी आमाले के गर्दछ थाहा छैन । पछिल्ला दुई महिनादेखि उनी घरको भाडा तिर्न सकिरहेका छैनन ।  केही यौनकर्मीहरू अब आफ्ना बच्चाहरूलाई अनाथालयमा  राख्न बाध्य छन् ।

जीबी रोडमा बस्ने उषा (नाम परिवर्तन गरिएको छ) हिन्दुस्तान टाइम्सलाई भन्छिन्, ’आज मसँग एक रुपैया पनि छैन। म हरेक महिना तीन हजार रुपैयाँ मेरी आमालाई पठाउन सक्छु तर कोरोना महामारीका कारण अब पठाउन सक्दिन । मसँग दिनमा ३ वा ४ जना ग्राहकहरू थिए र ९०० रूपैयाँ कमाउथे तर अब के गर्ने मलाई थाहा छैन एक जना पनि ग्राहक छैनन । दिनमा एक पटक मात्र खाना खान्छौं । मेरी आमालाई लाग्छ कि म डिटरजेन्ट कम्पनीमा काम गर्छु । अब मेरो विकल्प भनेको कहिले लकडाउन समाप्त र ग्राहकहरू आउनेछन् । 

उषा जस्ता धेरै महिलाहरू छन् जो यौनकर्मीको रूपमा काम गर्ने बानी भएका छन् र उनीहरू अरू केहि गर्न चाहँदैनन् । उषा भन्छिन्, ’म भाँडा माझ्छु र सफा गर्न सक्छु, तर यसले मलाई हरेक महिना तीन हजार मात्र दिनेछ । यस मध्येबाट, म कसरी मेरी आमालाई पैसा पठाउन सक्षम हुनेछु ।’ उनीले मेरी पाँच वर्षकी छोरीको पनि हेरचाह गर्दैछिन् । गत वर्ष, केहि यौनकर्मीहरूले आफ्ना ग्राहकहरूबाट केही मद्दत पनि लिएका थिए । तर यो वर्ष धेरै गाह्रो छ ।

नेशनल नेटवर्क सेक्स वर्कर्सका अनुसार जीवनयापन प्रभावित र भविष्यका चिन्ताहरूले यौनकर्मीको मानसिक स्वास्थ्यमा असर गरिरहेको छ । सामाजिक दूरी जस्ता नियमहरूले पनि पेशालाई धेरै असर गरेको छ । ललिता नायक, संस्थाको संस्थापक, एकीकृत विकासका लागि ३० बर्षभन्दा बढी समयदेखि यी यौनकर्मीहरूलाई सहयोग गर्दै आएको छ । 

ललिता नायक भन्छिन्, “यस महामारीले उनलाई सबैभन्दा कमजोर बनायो।“ नायक यौनकर्मी र वेश्यालयमा जन्मेका बच्चाहरूको खानपानको प्रबन्ध गर्छिन । नायकले तस्करीलाई रोक्न खोजेकी छिन् तर यस महामारीमा गैरसरकारी संस्थाहरूले पनि यौनकर्मीहरूलाई मात्र खाना उपलब्ध गराउन सक्षम भएका छन् ।  एक यौनकर्मीले भनिन, ’म खाना खान नजिकको स्कूलमा जान सक्दिन किनकि हामीलाई गाली र दुर्व्यवहार गर्छन ।