एजेन्सी । अमेरिकी सभामुख न्यान्सी पेलोसी ताइवानमा दिनभर बिताएपछि फर्किइन । पेलोसीको भ्रमणबाट स्तब्ध बनेको चीनले अब ताइवानमाथि आक्रमण गर्न सक्ने विज्ञहरुले डर छ । चिनियाँ सेनाले पनि ताइवानको चारैतिर सैन्य अभ्यास सुरु गरेको छ । 

अष्ट्रेलियन नेसनल युनिभर्सिटीका अन्तर्राष्ट्रिय कानूनका प्राध्यापक डोनाल्ड रोथवेलले न्यान्सी पेलोसीको ताइवान भ्रमण चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिनपिङको नेतृत्वका लागि चुनौती भएको बताए ।  चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीको २० औं महाधिवेशन यसै वर्ष हुने भएको छ । जसमा सी जिनपिङले लगातार तेस्रो कार्यकालका लागि राष्ट्रपतिको दाबी गर्नेछन । यस्तो अवस्थामा पेलोसीको भ्रमणले सीको दाबीलाई कमजोर बनाउनेछ । त्यसैले उसले यो कदमको कडा जवाफ दिन सक्छ ।

पेलोसी जाने बित्तिकै चीनले उत्तर, दक्षिण(पश्चिम र दक्षिण(पूर्वमा ताइवानको जलक्षेत्र र हवाई क्षेत्रमा सैन्य अभ्यासको घोषणा गरेको छ । चिनियाँ समाचार एजेन्सी सिन्ह्वाले वास्तविक हतियार र गोलाबारुदसहितको यो अभ्यास यो सातासम्म हुने जनाएको छ । पीएलए पूर्वी थिएटर कमाण्डका प्रवक्ता वरिष्ठ कर्नेल शि यीले सैन्य अभ्यासको क्रममा लामो दूरीको लाइभ फायर शूटिङ गरिने बताए । यससँगै मिसाइलको पनि परीक्षण गरिने छ ।

केही देशले मात्रै ताइवानलाई मान्यता दिएका छन । अधिकांश देशले ताइवानलाई चीनको हिस्सा मान्छन । अमेरिकाको ताइवानसँग आधिकारिक कूटनीतिक सम्बन्ध पनि छैन । तर अमेरिकाले ताइवान सम्बन्ध ऐन अन्तर्गत हतियार बेचेको छ । यो कानूनमा ताइवानको आत्मरक्षाका लागि आवश्यक सहयोग दिने उल्लेख गरिएको छ । अक्टोबर २०२१ मा, अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनले भने कि यदि चीनले ताइवानमाथि आक्रमण र्गयो भने अमेरिकाले ताइवानको रक्षा गर्नेछ । यो अमेरिकाको पुरानो अडानभन्दा फरक थियो । 

अमेरिकी राष्ट्रपतिलाई सोधिएको थियो कि अमेरिकाले ताइवानको रक्षा गर्छ कि गर्दैन, बाइडेनले भने, हो, हामी त्यसो गर्न प्रतिबद्ध छौं । पछि ह्वाइट हाउसका प्रवक्ताले टिप्पणीलाई नीतिमा परिवर्तनको रूपमा लिन नहुने बताए।चीन र ताइवानबीचको तनाव ऐतिहासिक छ । सन् १९४० को दशकमा गृहयुद्धका क्रममा चीन र ताइवान अलग भएका थिए । त्यसबेलादेखि ताइवानले आफूलाई स्वतन्त्र राष्ट्र भनिरहेको छ । जबकि चीनले यसलाई आफ्नो प्रान्तको रूपमा हेर्छ र आवश्यक परे बलियो विलयको कुरा गर्छ । अर्थात् ताइवानमाथि चीनको आक्रमणको खतरा दशकौंदेखि रहेको छ ।

ताइवानले चीनजस्तो ठूलो शक्तिसँग लड्न असममित युद्धको विधि अपनाएको छ । पार्कअपिन रणनीति पनि भनिन्छ । लक्ष्य भनेको आक्रमणलाई शरुको लागि सकेसम्म गाह्रो र महँगो बनाउनु हो । ताइवानले एन्टी(एयर, एन्टी(ट्याङ्क र एन्टी(शिप हतियार र गोलाबारुदको ठूलो भण्डार जम्मा गरेको छ । यसमा ड्रोन र मोबाइल कोस्टल डिफेन्स क्रूज मिसाइल जस्ता कम लागतको युद्धपोतहरू समावेश छन्। तिनीहरूसँग चीनको महँगो नौसेना जहाज र नौसेना उपकरणहरू नष्ट गर्ने क्षमता छ ।

स्टिल्थ फास्ट(अट्याक शिल्प र लघु मिसाइल आक्रमण डुङ्गाहरू सस्तो छन, तर तिनीहरू धेरै प्रभावकारी सैन्य उपकरण हुन । यो ताइवानको बन्दरगाहहरूमा माछा मार्ने डुङ्गाहरू बीच फैलाउन सकिन्छ । समुद्री खान र फास्ट माइन बिछ्याउने जहाजहरूले कुनै पनि आक्रमणकारी नौसेनाको अवतरण कार्यलाई जटिल बनाउन सक्छ । 

ताइवान चारैतिरबाट समुद्रले घेरिएको छ । ताइवान कब्जा गर्न, चीनले ठूलो संख्यामा सेना, सशस्त्र सवारी साधन, हतियार, गोला बारुद, खाना, चिकित्सा आपूर्ति र ईन्धन सार्न आवश्यक छ । यो समुद्री मार्गबाट मात्र सम्भव छ, किनकि एयरलिफ्टहरू र विमानहरूको फ्लीटहरूको क्षमता सीमित छ ।

ताइवानको क्षेत्रमा टापुहरूको श्रृंखला पनि छ । यी मध्ये केही चिनियाँ तटहरू नजिक छन । यी टापुहरूमा पहिले नै स्थापित निगरानी उपकरणहरूले चीनको तटबाट सार्न पहिलो फ्लीटहरू ट्रेस गर्न सक्छन । यसले ताइवानी सेनालाई बहुस्तरीय समुद्री रक्षाका लागि पर्याप्त समय दिनेछ ।

पीएलएका कर्मचारीहरूले ताइवानको माटोमा अवतरण गर्नु अघि र सञ्चालन सुरु गर्नु अघि, तिनीहरूले ताइवानको समुद्री खानी, तिव्र आक्रमण क्राफ्ट र मिसाइल आक्रमण डुङ्गाहरू साथै भूमिमा आधारित समुद्री जहाजहरूको सामना गर्नेछन्। यसले पीएलएको स्थितिलाई निकै कमजोर बनाउनेछ । चिनियाँ सैनिकहरू बहुस्तरीय समुद्री रक्षाको उल्लंघन गरेर ताइवान पुगे पनि उसले आफ्ना सहरहरूलाई छापामार युद्धका लागि तयार गरेको छ ।

ताइवानले शहरी लडाईमा म्यान(पोर्टेबल एयर(डिफेन्स सिस्टम र मोबाइल एन्टि(आर्मर हतियारहरू जस्तै हाई मोबिलिटी आर्टिलरी रकेट सिस्टम प्रयोग गर्न सक्छ । साथै, भवनहरूलाई ब्यारेकमा रूपान्तरण गर्न सकिन्छ ।

आरएएनडी फाउन्डेसनको २०१७ को रिपोर्ट अनुसार, ताइवानमा सैन्य रिजर्भ प्रणालीमा २.५ मिलियन मानिसहरू र २ मिलियन नागरिक सुरक्षा स्वयंसेवकहरू छन । यो संख्या ताइवानको जनसङ्ख्याको १५५ हो अर्थात प्रत्येक ४ जनामध्ये एक जना यससँग सम्बन्धित छन ।

यस वर्षको फेब्रुअरीमा रुसले युक्रेनमा आक्रमण गरेपछि ताइवानीहरूबीच बन्दुक तालिमको दर तीव्र गतिमा बढेको छ । राजधानी ताइपेईको पोलार लाइट ट्रेनिङ सेन्टरका सीईओ म्याक्स चियाङ भन्छन, जीवनमा कहिल्यै बन्दुक नदेखेका धेरै मानिसहरूले यसलाई कसरी प्रयोग गर्ने भनेर सिकिरहेका छन् ।

पछिल्ला ३ महिनामा, ताइवानमा बन्दुक चलाउने तालिममा सबै उमेर र पेशाका मानिसहरूको चासो बढेको छ । रोयटर्सको रिपोर्टका अनुसार देशका प्रायः सबैजना, टुर गाइडदेखि ट्याटु आर्टिस्टसम्म, विशेष परिस्थितिहरूको लागि तयार रहन शूट गर्न सिकिरहेका छन ।

पछिल्ला ३ महिनामा, ताइवानमा बन्दुक चलाउने तालिममा सबै उमेर र पेशाका मानिसहरूको चासो बढेको छ । रोयटर्सको रिपोर्टका अनुसार देशका प्रायः सबैजना, टुर गाइडदेखि ट्याटु आर्टिस्टसम्म, विशेष परिस्थितिहरूको लागि तयार रहन शूट गर्न सिकिरहेका छन ।

युद्धको समयमा, ताइवानको रणनीति विमान र एन्टी(ब्यालिस्टिक प्रतिरक्षा प्रणाली जस्ता रक्षा प्रणालीहरूको रक्षा गर्ने हो । यी प्रतिरक्षा प्रणालीहरूको साथ, ताइवानले चीनको ब्यालेस्टिक मिसाइलहरूलाई रोक्न र नष्ट गर्न सक्छ । विगत केही वर्षदेखि ताइवानले अमेरिकाबाट दर्जनौं उन्नत लडाकु विमानहरू खरिद गरेको छ । यससँगै स्वदेशी  AIDC F-CK-1 Ching Kuoफाइटर जेट आफैंले बनाएको छ ।