काठमाडौं । सामान्यतया मानिसहरूले आपतकालीन अवस्था वा अचानक आवश्यकता पर्दा ऋणको मद्दत लिन्छन् । धेरै पटक यस्तो पनि हुन्छ मानिसहरूले ऋणको केही किस्ता (ईएमआई) तिर्छन् र  तिनीहरू समस्यामा पर्छन् र किस्ताहरू तिर्न नसक्दा उनीहरु डिफल्ट हुन थाल्छन् । यो गर्ने पहिलो प्रभावको क्रेडिट स्कोर मा छ । क्रेडिट स्कोर आजको युगमा धेरै उपयोगी चीज हो र यसलाई गम्भीरतापूर्वक लिनु आवश्यक छ । क्रेडिट स्कोर खराब छ भने, कुनै पनि बैंकले तपाईंलाई ऋण दिने छैन । यस कारणले गर्दा राम्रो क्रेडिट स्कोर कायम राख्न महत्वपूर्ण छ । 

वास्तवमा क्रेडिट स्कोरले व्यक्तिको क्रेडिट इतिहास देखाउँछ । क्रेडिट स्कोरले कति पटक ऋण लिएको छ ? हाल कति ऋण छ ? कति क्रेडिट कार्डहरू प्रयोग गरिरेको छ कति दायित्वहरू छन् र ऋण जिम्मेवारीपूर्वक तिर्नु भएको छ भनेर बताउँछ। ऋणको किस्ता समयमै भुक्तान गर्दा तपाईंको क्रेडिट स्कोर सुधार हुन्छ । अर्कोतर्फ, पूर्वनिर्धारित वा ढिलाइ वा किस्ताको भुक्तानीमा ढिलाइको कारण, क्रेडिट स्कोर बिग्रन सक्छ ।

सुन ऋण क्रेडिट स्कोर सुधार गर्न एक राम्रो माध्यम हो भनिन्छ । सुन ऋण एक सुरक्षित ऋण हो । यसमा सुन धितो राखेर त्यसको मूल्य अनुसार बैंक तथा वित्तीय संस्थाले ऋण दिन्छन् । अब प्रश्न उठ्छ सुन ऋणले क्रेडिट स्कोरलाई असर गर्छ ? सुन ऋणको किस्ता समयमै चुक्ता गर्नाले क्रेडिट स्कोरमा छिट्टै सुधार हुन्छ, त्यसमा डिफल्ट हुँदा क्रेडिट स्कोरमा सुधार हुन्छ भने त्यसमा डिफल्ट गर्दा क्रेडिट स्कोर पनि द्रुत रूपमा घट्छ ।

जब ऋण वा क्रेडिट कार्डको लागि आवेदन गर्नुहुन्छ । यसले क्रेडिट स्कोरलाई असर गर्छ । वास्तवमा, ऋण दिनु अघि, बैंकहरूले क्रेडिट ब्यूरोबाटको इतिहासको बारेमा जानकारी सोध्छन् । यसलाई कडा अनुसन्धान भनिन्छ । सुनको ऋणको लागि आवेदन गर्दा क्रेडिट स्कोरलाई पनि असर गर्न सक्छ तर यसमा अलिकति ट्विस्ट छ । अन्य ऋणहरू जस्तै सुन ऋणको लागि आवेदन गर्दा, ऋण दिने बैंक वा संस्थाले सोधपुछ गर्छ । क्रेडिट रिपोर्टको आवेदनमा निर्णय गर्नको लागी क्रेडिट ब्यूरोहरुलाई सोध्छन । यस प्रकारको सोधपुछ क्रेडिट रिपोर्टमा देखिँदैन, बिना सोधपुछ ऋण उपलब्ध हुँदैन । यस्तो अवस्थामा, यदि क्रेडिट रिपोर्टमा धेरै सोधपुछहरू देखाइन्छ । धेरै ऋण चाहिन्छ वा आवश्यकताभन्दा बढी ऋण लिइरहनुभएको छ भने  यी मध्ये कुनै पनि संकेत राम्रो छैन र क्रेडिट स्कोरलाई असर गर्छ ।

सुन ऋण लिएपछि तोकिएको सर्त अनुसार पैसा फिर्ता गर्नुपर्ने हुन्छ । ऋण सर्तहरू पूरा गर्दा क्रेडिट स्कोर बढ्छ । राम्रो क्रेडिट स्कोर बनाउनको लागि, समयमै वा अगाडी ऋणको इएमआइ तिर्नु महत्वपूर्ण हुन्छ । समयमै इएमआइ भुक्तानी गर्दा जिम्मेवार क्रेडिट व्यवहार देखाउँछ र बैंकहरूले त्यस्ता व्यक्तिहरूलाई सजिलै ऋण दिन्छन् । यति मात्र होइन, कतिपय वित्तीय संस्थाले ब्याजदरमा केही छुट पनि दिने गरेका छन् । अर्कोतर्फ, ऋणको भुक्तानीमा डिफल्टिङले क्रेडिट स्कोर मात्र बिगार्ने छैन तर अभिलम्ब शुल्क पनि तिर्नुपर्नेछ ।