एजेन्सी । भारत गुजरात विधान सभाको १८२ सिटका लागि अर्को महिना दुई चरणमा (डिसेम्बर १ र डिसेम्बर ५० चुनाव हुँदैछ। करिब साढे दुई दशकदेखि राज्यमा सत्तामा रहेको भाजपाले लगातार छैठौं पटक विधानसभा चुनाव जित्नका लागि सबै प्रकारका समीकरणहरू प्रयास गरिरहेको छ। भाजपाले हालसम्म १६० उम्मेदवारको नाम घोषणा गरेको छ । यी सिटमा भाजपाले ५ मन्त्री सहित ३८ विधायकलाई टिकट दिन अस्वीकार गरेको छ ।

पुरानो राजनीतिक सूत्रदेखि नयाँ जातीय समीकरणसम्म भाजपाको जितका लागि राजनीतिक दांव चलिरहेको छ । यसअन्तर्गत पार्टीले टिकट बाँडफाँडमा पाटीदार र ओबीसी नेताहरूलाई धेरै प्राथमिकता दिएको छ। भाजपाले अहिलेसम्म पाटीदारहरूलाई ४०, ओबीसीलाई ४९, अनुसूचित जनजातिलाई २४, अनुसूचित जातिलाई १३, ब्राह्मणलाई १३, जैनलाई ३ र क्षत्रियलाई १७ टिकट दिएको छ।

४० पाटीदार उम्मेदवारमध्ये २३ टिकट लेउआ जातिलाई मात्र दिइएको छ भने १७ टिकट कड्वा पटेललाई दिइएको छ । पार्टीले ४९ ओबीसी उम्मेदवारमध्ये सबैभन्दा बढी १७ कोली समुदायलाई र १४ ठाकोर समुदायलाई टिकट दिएको छ । यसरी जम्मा ७१ अर्थात ४४ प्रतिशत टिकट यी चार जातलाई दिइएको छ । बीजेपीले मिशन २०२२ अन्तर्गत यी जातिहरूमा ध्यान केन्द्रित गरिरहेको छ।

२०१५ मा सुरु भएको पाटीदार आरक्षण आन्दोलनको कारण, २०१७ को चुनावमा बीजेपी दोहोरो अंकमा सिमित भयो। त्यसपछि पार्टीले १६ सिट गुमाउनुपरेको थियो । योसँगै कांग्रेसले थप १६ सिट जितेर कुल ७७ सिट जितेको थियो । पछि पाटीदार आन्दोलनका प्रमुख नेता हार्दिक पटेल कांग्रेसमा प्रवेश गरेका थिए तर अहिले उनी पक्ष बदलेर भाजपाका उम्मेदवार बनेका छन्।

सन् १९३१ को पछिल्लो जातिय जनगणना अनुसार राज्यमा पाटीदारहरुको जनसंख्या ११ प्रतिशतको हाराहारीमा रहेको मानिन्छ । करिब ४० विधानसभा सिटमा पाटीदारले जित वा हार तय गर्ने विश्वास गरिन्छ। सन् १९८० को दशकसम्म पाटीदार समुदायलाई कांग्रेसको परम्परागत भोट बैंक मानिन्थ्यो तर अहिले यो धेरै टुक्रामा टुक्रिएको छ । सबै राजनीतिक दलहरू पाटीदारहरूलाई लुकाउन खोजिरहेका छन्।

पाटीदारहरू बाहेक, बीजेपीले आफ्नो योजना चार अन्तर्गत ओबीसी मतदाताहरूमा पनि ध्यान केन्द्रित गरेको छ। राज्यको कुल जनसंख्यामा ओबीसीहरूको हिस्सा करिब ४८ प्रतिशत छ। जसमध्ये कोली र ठाकुर आधाजति छन् । गुजरातको पूर्वी आदिवासी क्षेत्र बाहेक, पाटीदारहरू सम्पूर्ण गुजरातमा फैलिएका छन् । 

लेउवा पटेलको जनसंख्या कडवा पटेलको भन्दा अलि बढी छ। लेउवा पटेलको प्रभुत्व सौराष्ट्र र मध्य गुजरातमा बढी छ भने उत्तर गुजरातमा जनसंख्याको हिसाबले कडवा पटेल बलियो छ। सौराष्ट्र र उत्तर गुजरातमा भाजपा अपेक्षाकृत कम बलियो छ। तसर्थ, यी जातिहरूको सहयोगमा, बीजेपीले चुनावी विभाजनलाई पार गर्न मात्र होइन, ओबीसी भोट बैंकमा ठूलो प्रभुत्व स्थापित गर्ने प्रयास पनि गरिरहेको छ।