एजेन्सी। अमेरिकाले शनिवार चीनको जासुसी बेलुनलाई गोली हानेर झारेपछि त्यहाँका रक्षा मन्त्री लोयड अस्टिनले आफ्ना चिनियाँ समकक्षीसँग फोन वार्ता गर्न चाहेका थिए। तर, चिनियाँ रक्षा मन्त्री वेई फेङ्गेले उनीसँग कुरा गर्न मानेनन्। अमेरिकी अनुरोधलाई चीनले अस्वीकार गरेको सो घटनाले पहिले नै कमजोर रहेको अमेरिका-चीन सम्बन्धमा थप तनाव बढाएको छ।

केही पश्चिमी सञ्चार माध्यमहरूका अनुसार शनिवार चिनियाँ बेलुन तल झार्ने बित्तिकै त्यहाँका रक्षा मन्त्री अस्टिनले चिनियाँ राष्ट्रिय रक्षा मन्त्री वेई फेङ्गेसँग सुरक्षित कलको लागि अनुरोध पेस गरेका थिए। तर, त्यो सम्भव भएन। त्यस लगत्तै पेन्टागनका प्रेस सेक्रेटरी ब्रिगेडियर जनरल प्याट्रिक राइडरको एक बयान अनुसार आयो - 'जिम्मेवारीपूर्वक सम्बन्ध व्यवस्थापन गर्न अमेरिका र चिनियाँ बिच सञ्चारको खुला लाइनहरू कायम राख्नुको महत्त्वमा हामी विश्वास गर्छौँ। हाम्रा सेनाहरू बिचको रेखाहरू यस्ता क्षणहरूमा विशेष महत्त्वपूर्ण हुन्छन्। दुर्भाग्यवश, चीनले हाम्रो अनुरोध अस्वीकार गरेको छ। खुला सञ्चारका लागि हाम्रो प्रतिबद्धता जारी रहनेछ।'

मंगलबार चीनले बेलुन फुटाएर झरेको घटनाबारे प्रतिक्रिया दिँदै भनेको छ, "चीनले आफ्नो वैधानिक अधिकार र हितहरूको दृढतापूर्वक रक्षा गर्नेछ।" जसको परिणामस्वरूप अमेरिकी विदेश सचिव एन्टोनी ब्लिन्केनले यस हप्ता हुने भनिएको बेइजिङको उच्च प्रत्याशित भ्रमण रद्द भएको छ। यो भ्रमण पछि चीन-अमेरिका सम्बन्धमा सुधार आउने धेरैले अपेक्षा गरेका थिए। 

चीनका अनुसार सो बेलुन मौसम विज्ञान अनुसन्धानको लागि प्रयोग गरिएको एक नागरिक (गैर सैन्य) बेलुन थियो। विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता माओ निङले मंगलबार सो बेलुनबाट कसैलाई खतरा नभएको र 'संयोगवश' अमेरिकी वायु क्षेत्रमा प्रवेश गरेको दोहोर्‍याएका छन्।

माओले भने कि अमेरिकाले "शान्त, व्यावसायिक" ढंगले आचरण गर्नुको सट्टा अति प्रतिक्रिया देखायो। "बेलुन अमेरिकाको होइन, चिनियाँ सरकारले आफ्नो वैध अधिकार र हितहरूको दृढतापूर्वक संरक्षण गर्न जारी राख्नेछ," माओले दैनिक ब्रिफिङमा थपे, बेलुन "चीनको हो।"

अमेरिका र चीनबिचको बढ्दो तनावका कारण अमेरिकी सांसदहरू र अमेरिकाका धेरै सहयोगीहरूका लागि चिन्ताको विषय बनेको छ। जसले बेइजिङसँगको प्रत्यक्ष द्वन्द्वले आर्थिक विपत्ति निम्त्याउने र रुससँगको आफ्नो सम्बन्धलाई थप कमजोर बनाउने चिन्ता व्यक्त गरेका छन्।

ताइवानी मिडियाका अनुसार गएको दुई वर्षमा कम्तीमा तीन पटक सो टापुमा यस्तै प्रकारको बेलुन भेटिएको छ - यद्यपि ताइवानको राष्ट्रिय रक्षा मन्त्रालयले चीनलाई औपचारिक रूपमा दोष लगाएको छैन। चीनको 'मौसम बेलुन' दाबीको लागि ताइवानको केन्द्रीय मौसम ब्युरोका प्रमुख चेङ मिङ-डियानले कहिल्यै केही सोचेनन्। उनको प्रतिक्रिया छ- "मौसम विज्ञानको संसारमा मैले यस्तो मौसमी बेलुन देखेको वा सुनेको मान्छे फेला पारेको छैन।"