
एजेन्सी । भारु २००० को नोट बन्दीपछि अब ५०० को नोट बन्द हुने हल्लाले भारतमा चर्चा पाउन थालेको छ । मे १९, २०२३ मा, भारतीय रिजर्व बैंक(आरबीआइ)ले २,००० रुपैयाँको भारु नोट सर्कुलेशनबाट हटाउने घोषणा गर्यो। २००० रुपैयाँका नोट साट्न र जम्मा गर्न मे २३ देखि सेप्टेम्बर ३०, २०२३ सम्म पूरा ४ महिनाको समय दिइएको थियो । २००० रुपैयाँका नोट साट्नका लागि बैंकहरूमा भीडभाड र असुविधाबाट बच्न यी नोटहरू समयमै राम्रोसँग जम्मा वा सटही गर्नुपर्ने आरबीआईले जनाएको छ।
दुई हजारको नोट चलनबाट हटाउने निर्णयपछि जनताको मनमा अनेक प्रश्न उब्जिएको छ । अब ५००को नोट पनि बन्द हुन लागेको होकी भन्ने त्रास सर्वसाधारणमा छ । कतिपयको मनमा यो प्रश्न पनि छ २००० को नोट फिर्ता लिएपछि के आरबीआईले फेरि १००० रुपैयाँको नोटको नयाँ नोट जारी गर्नेछ ? सामाजिक सञ्जालमा पनि यसबारे अनेक किसिमका बहस भइरहेका छन् । तर, आरबीआई गभर्नर शक्तिकान्त दासले यी अनुमानलाई अन्त्य गरेका छन् ।
आरबीआईको मौद्रिक नीति समिति (आरबीआई एमपीसी बैठक) को निर्णयको घोषणा पछि पत्रकार सम्मेलनमा आरबीआई गभर्नरलाई आम जनतासँग सम्बन्धित प्रश्न सोधिएको थियो । आरबीआई २००० को नोट जस्तै ५०० को नोट पनि चलन बाहिर हुनेछ र गर्न सक्नुहुन्छ ? एक हजारको नयाँ नोट जारी ? यो प्रश्नको जवाफमा उनले मसँग त्यस्तो कुनै जानकारी नभएको बताए । यससँगै उनले अहिले त्यस्तो कुनै विचार नभएको पनि स्पष्ट पारेका छन् ।यसैगरी यस्ता अड्कलबाजीका सम्बन्धमा सर्वसाधारणलाई विशेष अपिल गर्दै उनले यस्ता अफवाहमा ध्यान नदिन समेत बताए ।
आरबीआई गभर्नरले पत्रकार सम्मेलनमा मार्च ३१, २०२३ सम्म कुल ३.६३ लाख करोड रुपैयाँ भारु मूल्यको २००० नोटहरू चलनमा थिए। उही समयमा, यी नोटहरू फिर्ता लिने निर्णय पछि, लगभग ५० प्रतिशत अर्थात् १.८० लाख करोड मूल्यका दुई हजार नोटहरू हालसम्म बैंकहरूमा फिर्ता भएका छन्। जसमा ८५ प्रतिशत २ हजारका नोट बैंकमा जम्मा भएका छन् । आफ्नो तीन दिने मौद्रिक नीति समितिको बैठकपछि आरबीआईले रेपो दरमा कुनै परिवर्तन नगरेको घोषणा गरेको छ ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस