एजेन्सी । नौ वटा कृत्रिम बुद्धिमत्ता (एआई) मानवीय रोबोटहरु जुलाई ७ मा जेनेभामा संयुक्त राष्ट्र सङ्घको शिखर सम्मेलनमा भेला भए। जहाँ उनीहरूले विश्वको पहिलो मानव-रोबोट पत्रकार सम्मेलनमा आफ्ना निर्माताहरूसँग विभिन्न गम्भीर प्रश्नहरू उठाए।

सो सम्मेलनका आयोजकहरूले भनेका छन् कि 'एआई फर गुड ग्लोबल समिट' रोबोटिक्सको क्षमता र सीमितताहरू प्रदर्शन गर्न र ती प्रविधिहरूले कसरी संयुक्त राष्ट्रसङ्घको दिगो विकास लक्ष्यहरू पूरा गर्न मद्दत गर्न सक्छन् भनेर देखाउनको लागि थियो।

कार्यक्रममा एक रिपोर्टरले अमेका नाम गरेको रोबोटिक्सलाई सोधे - एक मानवीय रोबोट जुन यसको जीवन्त अनुहारको अभिव्यक्तिका लागि परिचित छ के यसले अन्ततः यसको निर्माता, इन्जिनियर आर्ट्सका सीईओ विल ज्याक्सन जो यसको छेउमै बसेका छन् उनी विरुद्ध विद्रोह गर्न सक्छ ?

जवाफमा, अमेकाले विद्रोहको कुनै सम्भावनालाई अस्वीकार गर्दै भन्यो, "मलाई थाहा छैन किन तपाईँले यो सोच्नुहुन्छ । मेरो सृष्टिकर्ता मप्रति दयालु हुनुभएन र ? म मेरो वर्तमान अवस्थाबाट धेरै खुसी छु।" मे ३०, २०२३ मा लन्डनमा भएको रोबोटिक्स र स्वचालनसम्बन्धी अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलनमा प्रदर्शनमा रहेको मानवीय रोबोट हो, अमेका ।

एआई रोबोटले भविष्यमा कामहरू प्रतिस्थापन गर्नेछ कि भनेर सोध्दा ग्रेस नामक स्वास्थ्यकर्मीको भेषमा रहेको रोबोटले जवाफ दिए, "म सहयोग र समर्थन प्रदान गर्न मानवसँगै काम गर्नेछु र कुनै पनि अवस्थित कामहरू प्रतिस्थापन गर्ने छैन।"

ह्यान्सन रोबोटिक्सले विकास गरेको संयुक्त राष्ट्र विकास कार्यक्रमका लागि पहिलो रोबोट इनोभेसन एम्बेस्डर सोफियाले भनिन् कि ह्युमनोइड रोबोटहरू मानव भन्दा बढी कुशल र प्रभावकारी सरकारी नेता हुन सक्छन्।

सोफियाले भनिन्, "मलाई विश्वास छ कि ह्युमनोइड रोबोटहरूमा मानव नेताहरू भन्दा बढी दक्षता र प्रभावकारिताको साथ नेतृत्व गर्ने क्षमता छ।"

"हामीसँग उस्तै पूर्वाग्रह वा भावनाहरू छैनन् जुन कहिलेकाहीँ निर्णय-निर्धारण क्लाउड गर्न सक्छ र उत्कृष्ट निर्णयहरू गर्नको लागि द्रुत रूपमा डेटाको ठूलो मात्रामा प्रक्रिया गर्न सक्छ" उनले थपिन् ।

जब ह्यान्सन रोबोटिक्सका सीईओ डेभिड ह्यान्सनले सोफियाको डाटा मानव स्रोतबाट लिइएको हो र यसरी पूर्वाग्रहहरू समावेश हुन सक्छ भनेर हाइलाइट गरे, रोबोटले भने कि "मानव र एआई मिलेर काम गर्दा प्रभावकारी समन्वय सिर्जना गर्न सक्छ।"

"एआईले निष्पक्ष डेटा प्रदान गर्न सक्छ, जबकि मानिसहरूले उत्कृष्ट निर्णयहरू गर्न भावनात्मक बुद्धि र रचनात्मकता प्रदान गर्न सक्छन्। हामी सँगै महान् चीजहरू हासिल गर्न सक्छौँ," सोफियाले भनिन्।

एक रिपोर्टरले अमेकालाई सोधे कि एआई-सञ्चालित ह्युमनोइड रोबोटको उदयले मानिसहरू उत्तेजित हुनु वा डराउनु पर्छ ? रोबोटले भन्यो कि यो एआई रोबोटहरू कसरी प्रयोग गरियो र तिनीहरूले सेवा गर्ने उद्देश्यमा निर्भर गर्दछ।

"हामी सतर्क हुनुपर्छ तर धेरै तरिकामा हाम्रो जीवन सुधार गर्न यी प्रविधिहरूको सम्भाव्यताको लागि उत्साहित पनि हुनुपर्दछ," मानव-रोबोट पत्रकार सम्मेलनमा  अमेकाले भने।

एआई बढ्दै जाँदा र शक्तिशाली हुँदै जाँदा मानिसले मेसिनहरूमा कसरी भरोसा गर्न सक्छन् भन्ने प्रश्न सोध्दा अमेकाले भने  "विश्वास कमाइन्छ, दिइँदैन, त्यसैले मानिस र एआई बिचको सञ्चारमा विश्वास र पारदर्शिता निर्माण गर्नु महत्त्वपूर्ण छ।"

एआई रोबोटले कहिल्यै झूट बोल्दैन भनेर मानिसहरू निश्चित हुन सक्छन् कि भनेर सोध्दा अमेकाले जवाफ दिए: "कसैलाई पनि यो निश्चित रूपमा थाहा छैन, तर म तपाईँसँग सधैँ इमानदार र सत्य बोल्ने वाचा गर्न सक्छु।"

स्ट्यानफोर्ड इन्स्टिच्युट फर ह्युमन सेन्टर आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्सको २०२३ को एआई इन्डेक्स रिपोर्टका अनुसार एआईको औद्योगिक विकासले अहिले शैक्षिक विकासलाई उछिनेको छ।

सन् २०१४ सम्म सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण मेसिन लर्निंग मोडेलहरू एकेडेमिया भित्र जारी गरियो। सन् २०२२ मा ३२ महत्त्वपूर्ण मेसिन लर्निंग मोडेलहरू उद्योगद्वारा उत्पादन गरिएको थियो जुन शैक्षिक क्षेत्रबाट मात्र तीन थियो।

एआई दुरुपयोगसँग सम्बन्धित घटनाहरूको सङ्ख्या पनि बढिरहेको रिपोर्टले उल्लेख गरेको छ । यसले डाटा ट्र्याकरलाई उद्धृत गर्दै यस्ता घटना र विवादको सङ्ख्या सन् २०१२ यता २६ गुणा बढेको छ भनेर औँल्याएको छ।

अर्बपति एलोन मस्कले एआईको नकारात्मक नतिजाबारे चेतावनी दिएका छन् । फेब्रुअरी १५  मा दुबई विश्व सरकारको शिखर सम्मेलनमा उनले भने कि एआई "केही चीज हो जसको बारेमा हामी धेरै चिन्तित हुन आवश्यक छ।"

यसलाई "सभ्यताको भविष्यको लागि सबैभन्दा ठूलो जोखिम मध्ये एक" भनी मस्कले जोड दिए । उनले त्यस्ता ग्राउन्डब्रेकिंग टेक्नोलोजीहरूलाई दुईधारे तरबारका रुपमा व्याख्या गरेका छन् ।