aarthiknews.com शुक्रबार, १० जेठ २०८२   Friday, 23 May, 2025
 

शरीरमा यस्ता लक्षण देखिएमा यी पोषण तत्वको कमी भएको हुन सक्न

  • लालकाजी तामाङ
    लालकाजी तामाङ
  • बुधबार, १४ असोज २०७७
शरीरमा यस्ता लक्षण देखिएमा यी पोषण तत्वको कमी भएको हुन सक्न

एजेन्सी । केहि पोषक तत्वहरू मानिसको आहारमा अत्यआवश्यक मानिन्छन् । यी पौष्टिक पोषक तत्वहरू सामान्य हुन । तर अझै पनि धेरै व्यक्तिहरूमा अभाव छ । 
आइरन
फलाम एक आवश्यक खनिज हो । यसले मानिसको शरीरमा रहेका कोशिकामा हेमोग्लोबिन र अक्सिजन प्रदान गर्नका लागि धेरै महत्वपूर्ण मानिन्छ । आइरनको अभाव संसारमा २५ प्रतिशत मानिसहरूमा कमी भएको फेला परेको छ । एकै साथ, साना बच्चाहरूमा ४७ प्रतिशत, महिला(रजस्वाला भएका)मा  ३० प्रतिशतमा कम हुन्छ । युवाहरुमा ४२ प्रतिशत युवा र गर्भवती महिलाहरूमा कमी भएको पाइन्छ । आइरनको अभावले अधिकांश व्यक्तिहरूमा रक्ताल्पता हुन्छ ।

 शाकाहारीहरूलाई अझ बढी जोखिम हुन्छ किनकि तिनीहरू केवल वनस्पतिमा आधारित आइरन मात्र खान्छन् । आइरनको कमीका कारण हर समय थकान र कमजोरी अनुभाव भाइरहन्छ । यसको अभावले प्रतिरक्षा प्रणालीलाई पनि कमजोर हुने गरेको छ । यसको लागि, रातो मासु, सामन माछा, सिमी, बीउ, ब्रोकोली, हरियो तरकारी र साग आहारमा समावेश हुनुपर्ने चिकित्सकहरुको भनाइ छ ।

आयोडिन
आयोडिनको कमीले मानिसको थाइरोइड प्रणालीलाई यथास्थितिमा राख्न अतिआवश्यक हुन्छ । थाइरोइड हार्मोन मस्तिष्क र हड्डीहरूको विकासको लागि आवश्यक हुन्छ । आयोडिन सामान्य पोषक तत्वमध्ये एक हो । यसको कमी विश्वमा एक तिहाइ मानिसहरुमा फेला परेको छ । आयोडिन कमीका कारण सबैभन्दा सामान्य लक्षण थाइरोइड ग्रंन्थि बढाउने काम गर्छ । 

आयोडिनको कमीको कारणले मुटुधडकन तिव्र हुनुका साथै सास फेर्न गाह्रो हुन्छ । आयोडिनको कमीले गम्भीर हानी पनि सक्ने चिकित्सकहरुले चेतावनी दिएका छन् । विशेष गरी बच्चाहरूको शारीरिक विकासमा असर गर्ने गर्छ ।  यसको लागि आहारमा माछा, दुग्ध, दूधजन्य उत्पादन र अण्डाहरू समावेश गर्न पर्छ ।  केही देशहरूमा आयोडयुक्त नुन पनि पाइन्छ ।  

भिटामिन डी
 भिटामिन डीको एक फ्याट घुलनशील भिटामिन हो । जसले  शरीरमा स्टेरोइड हार्मोनको जस्तै काम गर्दछ । भिटामिन डी शरीरको कोशिकाको लागि धेरै महत्वपूर्ण छ । भिटामिन डी शरीरमा सूर्यको किरणको कारण उत्पन्न हुन्छ । अमेरिकामा करीव ४२ प्रतिशत मानिस यस भिटामिनको अभावमा छन् । 

भिटामिन डीको कमीले मांसपेशी र हड्डीको कमजोरी निम्त्याउँछ । जसका कारण फ्याक्चरको जोखिम बढ्न हुनसक्छ । यसको अभावका कारण, बच्चाहरूको विकास रोकिन्छ ।  यसको अभावले प्रतिरक्षा प्रणालीलाई कमजोर पार्छ । साथै क्यान्सरको जोखिम पनि बढाउँछ । कर्ड लिभर तेल, चिल्लो माछा र भिटामिन डीको लागि अण्डाको पहेलो भागमा पनि भिटामिन डी पाइन्छ । 

भिटामिन बी १२

भिटामिन बी १२ को पानीमा घुलनशील भिटामिन हो । यी भिटामिनहरूलाई रगत, दिमाग र स्नायु प्रणालीको लागि धेरै महत्वपूर्ण मानिन्छ । भिटामिन बी १२ प्रायः एनिमल फूडहरुमा  पाइन्छ । त्यसकारण यसको कमी शाकाहारी मानिसहरूमा बढी हुन्छ । केही व्यक्तिहरूमा यति धेरै यसको कमी हुन्छ कि उनीहरुलाई बी १२ इन्जेक्सन लिन वा बी १२ सप्लिमेन्टरी लिनुपर्ने हुन्छ । यसको कमी पुरा गर्न माछा, मासु, अण्डा र दुध र दूधजन्य पदार्थमा पाइन्छ । 
 
क्याल्सियम
क्याल्सियमको अभावले शरीरको कोशिकाहरुका कोषहरूको लागि आवश्यक हुन्छ । यसले हड्डी र दाँतका लागि आवश्यक पोषण तत्व हो । क्याल्सियमको अभावको कारण मुटु, मांसपेशिहरु र स्नायुहरु राम्रोसँग काम गर्न सक्दैनन । क्याल्सियमको अभावले हड्डीहरूलाई कमजोर पार्छ र अस्टियोपोरोसिसको जोखिम बढाउँछ । यसको अभावलाई हटाउन माछा, दुग्ध उत्पादनहरू र खानामा हरिया तरकारीहरू समावेश गर्नपर्छ ।

भिटामिन ए
भिटामिन एको कमी एक आवश्यक फ्याटमा घुलनशील भिटामिन ए हो । यी भिटामिन एले स्वस्थ छाला, दाँत, हड्डी र कोशिका झिल्लीहरू कायम राख्न धेरै महत्वपूर्ण हुन्छन् । यो भिटामिन ए आँखाका लागि पनि धेरै महत्वपूर्ण मानिन्छ । यसको अभावको कारण, व्यक्तिहरू कम देखिन्छन् । यी भिटामिनहरू विकासोन्मुख देशका व्यक्तिहरूमा धेरै कम पाइन्छन् । यसको अभावले प्रतिरक्षा प्रणालीलाई पनि असर गर्छ । यो भिटामिन मासु, माछा कलेजोको तेल, लिभर आयल, सखरखण्ड, गाजर र हरियो तरकारीहरूमा प्रशस्त पाइन्छ । 

म्याग्नेशियमक
म्याग्नेशियम मानिको शरीरलाई चाहिने महत्वपूर्ण खनिज हो । यो हड्डी र दाँतको संरचनाका लागी धेरै महत्त्वपूर्ण छ ।  म्याग्नीशियमको अभावले टाइप २ मधुमेह, मेटाबोलिक सिन्ड्रोम, हृदय रोग, बेचैनी, मांसपेशी दुख्ने, र अस्टियोपोरोसिस जस्ता रोगहरू निम्त्याउन सक्छ । म्याग्नेशियमको अभावबाट बच्न, आहारमा गेडागुढी, फलफूल, डर्क चकलेट र हरियो सागसब्जीहरु खानामा समावेश गर्न पर्छ । 
 

प्रतिक्रिया दिनुहोस