एजेन्सी । चिनियाँ कम्पनीहरूले हाल विद्युतीय सवारी साधनको ब्याट्री आपूर्ति शृङ्खलामा विश्वव्यापी प्रभुत्व जमाएका छन्। लिथियमको  खानी  देखी त्यसको  परिष्करण र ब्याट्रीका रुपमा अन्तिम उत्पादनसम्ममा उनीहरू नै अगाडी छन् ।

यसले गर्दा पश्चिमी अटोमेकरहरूलाई चिनियाँ निर्मित ब्याट्रीहरूमा भर पर्नुको विकल्प छैन । धेरै पश्चिमी अटोमेकरहरू हाल आफ्नो ब्याट्री आवश्यकताहरूको लागि चिनियाँ कम्पनीहरूमा भर पर्छन् ।

चीनको कडा कोभिड शून्य नीतिका  कारण गत वर्ष रद्द गरिएको  साङ्घाई अटो सो अप्रिल १८ मा हुँदैछ। जसमा सहभागी बन्न विश्वभरका कार निर्माता उत्साहित छन् ।

कार्यक्रममा भाग लिने धेरै चिनियाँ र विदेशी अटोमेकरहरूले आफ्ना नवीनतम मोडल र प्रविधिहरू, विशेष गरी विद्युतीय सवारीसाधनहरू अनावरण गरेर आगन्तुकहरूलाई प्रभावित पार्ने तयारी गरिरहेका छन्।

बिवाईडी, ग्ली र निओ लगायतका चिनियाँ कम्पनीहरूले बिजुलीका सवारीसाधनहरू प्रदर्शन गर्नेछन्, जसको साथमा उनीहरूले विश्वको सबैभन्दा ठूलो अटो र ईभी बजारमा आफ्नो पहिलेदेखि नै बलियो स्थिति सिमेन्ट गर्ने लक्ष्य राखेका छन्।

संयुक्त राज्य अमेरिकामा बिडेन प्रशासनले अटोमोबाइलबाट प्रदूषण घटाउन नयाँ नियमहरू प्रस्ताव गरिरहेको छ, जसको लागि २०३२ सम्ममा अमेरिकामा बिक्री हुने नयाँ गाडीहरूको दुई तिहाइ विद्युतीय हुन आवश्यक हुनेछ।

समाचार एजेन्सी रोयटर्सले अनुमान गरेको छ कि विश्वका शीर्ष अटोमेकरहरूले सन् २०३० सम्म विद्युतीय सवारीहरू र ब्याट्रीहरूमा लगभग १.२ ट्रिलियन डलर  लगानी गर्ने योजना बनाएका छन्।

अन्तर्राष्ट्रिय ऊर्जा एजेन्सीका अनुसार, विश्वव्यापी कुल अटो बिक्रीमा ब्याट्रीबाट चल्ने कारहरूको हिस्सा सन् २०२१ मा करिब १० प्रतिशत बाट बढेर २०३० सम्ममा ६० प्रतिशत  भन्दा बढी पुग्नेछ।

यी सबै दशौँ लाख सवारी साधनहरूलाई प्रशस्त ब्याट्रीहरू चाहिन्छ जुन विद्युतीय सवारीमा सबैभन्दा महँगो भाग हो । यसको लागत कुल लागतको लगभग ३० देखी ४० प्रतिशत  हो।

ब्याट्रीहरूको मागमा अपेक्षित वृद्धिलाई ध्यानमा राख्दै, सरकार र कम्पनीहरू पर्याप्त आपूर्ति सुरक्षित गर्न दौडिरहेका छन्।  ब्लूमबर्ग एनईएफका अनुसार चीन लगायत एसियाले विशाल ब्याट्री उत्पादनमा प्रभुत्व जमाएको छ । यो विश्वव्यापी उत्पादन क्षमताको लगभग ७५ प्रतिशत  हो।

यस क्षेत्रमा चीनको प्रभुत्व यस तथ्यबाट उत्पन्न भएको छ कि चिनियाँ सरकारले वर्षौँदेखि इलेक्ट्रिक वाहन प्रविधिलाई प्राथमिकता दिएको छ, यस क्षेत्रलाई समर्थन गर्न सरकारी अनुदान र कर छुटहरूमा अरबौँ डलर खर्च गरेको छ।

यसले ईभी पूर्वाधारको स्थापनालाई पनि प्रवर्द्धन गरेको छ र मानिसहरूलाई दहन इन्जिन कारहरूको सट्टा ईभीहरू किन्न प्रोत्साहित गरेको छ।

बर्लिनस्थित मर्केटर इन्स्टिच्युटका चीनको औद्योगिक नीतिका अनुसन्धानकर्ता ग्रेगर सेबास्टियनले भने, "बेइजिङले चाँडै नै विद्युतीय सवारी साधनहरू रणनीतिक राष्ट्रिय प्राथमिकता हुने सङ्केत गरेको छ, जसले चिनियाँ कम्पनीहरूलाई खानी, कच्चा माल प्रशोधन र ब्याट्री प्रविधिहरूमा लगानी गर्न प्रेरित गर्नेछ।"

"चीन संसारको सबैभन्दा ठूलो कार बजार भएकोले यो चिनियाँ कम्पनीहरूलाई यस क्षेत्रमा प्रवेश गर्नको लागि ठूलो प्रोत्साहन हो। साथै, चीनको बलियो उत्पादन आधार र दक्ष लजिस्टिक प्रणालीले कम्पनीहरूको  उत्पादनलाई द्रुत गतिमा बढाउन अनुमति दिएको छ।"

टेस्ला र जनरल मोटर्स जस्ता धेरै पश्चिमी अटोमेकरहरू हाल आफ्नो ब्याट्री आवश्यकताहरूको लागि विश्वको सबैभन्दा ठूलो ईभी ब्याट्री उत्पादक कन्टेमपोरेरी  एम्पेरेक्स टेक्नोलोजी कम्पनी जस्ता चिनियाँ कम्पनीहरूमा भर पर्छन्।

फोर्ड मोटर्सले भर्खरै घोषणा गर्‍यो कि यसले कन्टेमपोरेरी  एम्पेरेक्स टेक्नोलोजीको लिथियम-फलाम-फस्फेट टेक्नोलोजीलाई नयाँ ब्याट्री प्लान्टमा प्रयोगको लागि इजाजतपत्र दिइरहेको छ जुन यो अमेरिकी राज्य मिशिगनमा स्थापना हुनेछ।

सम्झौताहरूले देखाउँदछ कि विदेशी अटोमेकरहरू जसले आफ्नो ग्यास-गजलिंग इन्टरनल कम्बसन इन्जिनहरू विद्युतीयका लागि छोड्न चाहन्छन् उनीहरूले चिनियाँ निर्मित ब्याट्रीहरूमा नफर्की यो गर्न सक्षम हुने छैन।

तर पश्चिमा मुलुकबाट यसको आलोचना भइरहेको छ । अमेरिकी सिनेटर मार्को रुबियोले, उदाहरणका लागि, बिडेन प्रशासनलाई कन्टेमपोरेरी  एम्पेरेक्स टेक्नोलोजीसँग फोर्डको इजाजतपत्र सम्झौताको समीक्षा गर्न आग्रह गरेका छन् ।

"ईभी ब्याट्रीहरू पहिले नै चीन र पश्चिम बीचको भूराजनीतिक तनावको बिन्दु बनिसकेका छन्," सिनो अटो इनसाइट्सका प्रबन्ध निर्देशक तु लेले भने ।

 उनले औँल्याए कि बिडेन प्रशासनले मुद्रास्फीति न्यूनीकरण ऐन (आईआरए) को साथ उत्तर अमेरिकामा निर्मित सवारी साधनहरूको लागि यूएस ईभी उत्पादन आपूर्ति शृङ्खलाबाट चिनियाँ ब्याट्री सेलहरू बाहिर निकाल्ने प्रयास गरिरहेको छ।

"अमेरिकी सरकारले चीनलाई अमेरिकी आपूर्ति शृङ्खलाहरूबाट हटाउन जतिसुकै प्रयास गरे पनि, अमेरिकामा उत्पादन गरिरहेका अटोमेकरहरूलाई अझै पनि चिनियाँ ब्याट्री सेल निर्माताहरूबाट आपूर्ति चाहिन्छ" उनले भने।