एजेन्सी । भारतको शेयर बजार नियामक सेबीले सोमबार धितोपत्र बजारमा व्यापार विस्तारको लागि वैकल्पिक प्रक्रिया ल्याएको छ । लगानीकर्ताको पैसालाई स्टक ब्रोकरहरूबाट दुरुपयोग र डिफल्ट हुनबाट जोगाउन नयाँ प्रणाली बनाएको छ ।  नयाँ प्रणालीमा ट्रेडिङ मेम्बरमा रकम ट्रान्सफर गर्नुको सट्टा लगानीकर्ताको पैसा आफ्नै बैंक खातामा ‘ब्लक’ राख्ने व्यवस्था हुने व्यवस्था गरेको छ । 

 शेयर दलालहरूद्वारा दुरुपयोग र डिफल्टबाट लगानीकर्ताहरूको पैसा जोगाउन यस्तो प्रणाली बनाइएको हो । यो व्यवस्था प्राथमिक बजार (आईपीओ ट्रेडिङ बजार) मा अवस्थित एप्लिकेशन आधारित रकम ब्लक सुविधा जस्तै हुनेछ। यसमा शेयर बाँडफाँड गर्दा मात्रै लगानीकर्ताको पैसा खाताबाट काटिन्छ । भारतीय सेक्युरिटीज एण्ड एक्सचेन्ज बोर्ड (सेबी) ले एक सर्कुलरमा नयाँ प्रणाली जनवरी १, २०२४ देखि लागू हुने बताएको छ। यस व्यवस्था अन्तर्गत रकम ग्राहकको खातामा रहनेछ तर क्लियरिङ कर्पोरेशनको पक्षमा ब्लक हुनेछ। तोकिएको समय वा क्लियरिङ कर्पोरेशनबाट जारी नभएसम्म रकम ब्लक रहनेछ।

 कोष र धितोहरूको क्लियरिङ कर्पोरेशनद्वारा नै गरिनेछ। यसका लागि सदस्यले ग्राहकको कोष र धितोपत्रको मर्मत सम्भार गर्नुपर्दैन । यस प्रक्रियाबाट ग्राहकको रकम दुरुपयोग हुने छैन । साथै, ब्रोकरले ग्राहकहरूलाई पैसा फिर्ता गर्न डिफल्ट गर्न सक्षम हुनेछैन। समग्रमा पुँजीको सन्दर्भमा कुनै जोखिम हुने छैन ।