एजेन्सी । विश्व बैंकले चालु आर्थिक वर्ष २०२३-२४ मा भारतको आर्थिक वृद्धिदर ६.३ प्रतिशत रहने प्रक्षेपण गरेको छ । यो अघिल्लो जनवरीमा विश्व बैंकले गरेको अनुमानभन्दा ०.३ प्रतिशत अंकले कम हो । यससँगै विश्व बैंकले मंगलबार भारतले निजी उपभोग र लगानीमा अभूतपूर्व उग्रवाद देखिरहेको बताएको छ । विश्व बैंकले ग्लोबल इकोनोमिक प्रस्पेक्ट्स सम्बन्धी आफ्नो पछिल्लो प्रतिवेदनमा यस्तो अनुमान गरेको हो । सन् २०२२ मा ३.१ प्रतिशत रहेकोमा सन् २०२३ मा विश्वव्यापी वृद्धिदर २.१ प्रतिशतमा झर्ने बताइएको छ ।

चीन बाहेक उदीयमान बजार र विकासशील अर्थतन्त्र (EMDEs) को वृद्धि दर गत वर्ष ४.१ प्रतिशतको तुलनामा यस वर्ष २.९ प्रतिशतमा कम हुने अनुमान गरिएको छ । यसले विकास दरमा ठूलो गिरावट देखाउँछ। विश्व बैंकले भन्यो, “आर्थिक वर्ष २०२३-२४ मा भारतको वृद्धिदर थप घटेर ६.३ प्रतिशतमा पुग्ने अपेक्षा गरिएको छ । यो जनवरीको अनुमानभन्दा ०.३ प्रतिशत अंकले कम हो। विश्व बैंक समूहका नवनियुक्त अध्यक्ष अजय बङ्गले भने, “गरीबी घटाउने र समृद्धि फैलाउने सबैभन्दा सुनिश्चित माध्यम रोजगारी हो । सुस्त बृद्धिदर भनेको रोजगारी सृजना गर्न पनि गाह्रो हुने हो ।

यससँगै उनले भने, ‘बृद्धिदरको अनुमान ‘भाग्य’ होइन भन्ने कुरा ध्यान दिनु जरुरी छ । हामीसँग यसलाई परिवर्तन गर्ने अवसर छ, तर यसका लागि हामी सबै मिलेर काम गर्नुपर्छ।' भारतीय मूलका बंगाले शुक्रबार नै विश्व बैंकको अध्यक्षको पदभार ग्रहण गरेका छन् । विश्व बैंकको प्रतिवेदनमा भारतको सुस्त वृद्धिदरको कारण उच्च मुद्रास्फीति र कर्जाको बढ्दो लागतका कारण निजी उपभोगमा परेको प्रभाव रहेको उल्लेख गरिएको छ ।

प्रतिवेदनमा भनिएको छ, “संतोषजनक दायराको मध्य बिन्दुमा आएको मुद्रास्फीति र सुधारका कारण आर्थिक वर्ष २०२५-२६ मा वृद्धिदरले केही गति लिनेछ। उदीयमान प्रमुख विकासशील अर्थतन्त्रहरू (EMDEs) मध्ये, भारत समग्र र प्रतिव्यक्ति जीडीपी दुवैमा विश्वको सबैभन्दा द्रुत बृद्धि हुने अर्थतन्त्र जारी रहनेछ।

विश्व बैंकले सन् २०२३ को सुरुमा भारतको वृद्धि प्रि-महामारी दशकमा हासिल गरेको स्तरभन्दा कम हुने जनाएको छ। उच्च मूल्य र कर्जाको बढ्दो लागतका कारण निजी लगानी प्रभावित भएको हो । यद्यपि, २०२२ को दोस्रो छमाहीमा गिरावट आएपछि २०२३ मा उत्पादन क्षेत्रको अवस्था सुधार हुँदैछ।